ANI �ekmecesi
Telif hakk� sahibi: Mehmet UHR�
ZEYT�N' N�N TER�
Arabam�z su kaynatmasa durmayacakt�k o s�cak yaz g�n� Bal�kesir� in Sava�tepe il�esinde. Yola ��kmadan �nce arabaya bak�m yapt�rm��, hararet sorunu oldu�unu s�ylememe ra�men ar�za bulamam��lard�. Da�da su kaynatt�ktan sonra motorun so�umas�n� bekleyip ancak Sava�tepe� ye kadar gidebilmi�tik. Birlikte yolculuk etti�im e�im ve k�z�m�n da can� s�kk�nd�. G�nlerden pazar ve her yer tatildi. Sanayi sitesinde arabaya bakt�racak birilerini arad�k, bulamad�k. Can s�k�nt�s� ve �aresizlik i�inde s�ylenirken tamirci arad���m�z� duyan birileri arac�l���yla tan��t�k H�seyin amcayla. Elinde k���k bir alet �antas� vard�. Yard�mc� olmak istedi�ini s�yledi. Motora yakla�t�, sesini dinledi. Konta�� kapat�p tekrar a�t�. Hi�bir yere dokunmadan uzun uzun motoru ve �al��mas�n� izledi. � Motorun so�utma sisteminde sorun g�rmedi�inden � s�z etti. Bir s�re daha bak�nd�. Sonra � Buldum galiba! � diye hayk�rd�. � Her �ey normal g�r�n�yor ve su kaynat�yor ise araba su eksiltiyor demektir. Muhtemelen kalorifer pete�i delinmi�, su ka��r�yordur. O takdirde d��emelerin �slak olmal� � dedi. Ger�ekten de onca uzman�n �al��t��� servisin bulamad��� sorunu k�sa s�rede g�rm��t�. Araban�n kalorifer sistemi su ka��r�yor eksilen so�utma suyu y�z�nden araba hararet yap�yordu. Kalorifer sistemini devre d��� b�rak�p ge�ici bile olsa su ka�a��n� �nleyip sorunu ��zd�, H�seyin amca. Te�ekk�r edip borcumu sordum. Araban�n cam�ndaki t�p armas�n� g�sterdi; - Doktor musun? - Evet. - Bizim han�m�n y�llard�r ge�meyen a�r�lar� var. Gelip bakarsan �de�iriz. Ben de han�ma doktor g�t�rm��, g�nl�n� alm�� olurum. Hem de �ay�m�z� i�er soluklan�rs�n�z. Hep beraber, H�seyin amcan�n evine gittik. Tek katl�, bah�eli, �irin bir evdi. Han�m�n�n �ik�yetlerini dinleyip muayene ettim. �o�u ya�l�l��a ve menopoza ba�l� yak�nmalar� i�in tavsiyelerde bulunup iki de il�� yazd�m. Kad�nca��z�n y�z� g�ld�. Te�ekk�r etti. �ay haz�rlamak i�in izin istedi. Bu arada ilkokul �a��ndaki k�z�m bo� durmuyor odalar� kar��t�r�yordu. Bir �ey k�r�p d�kmesin diye yan�na gitti�imde evin bir odas�n�n duvarlar�n�n kitapla dolu oldu�unu g�rd�m. �a�k�nl���m daha da artm��t�. Muhabbet ilerleyince, tamirci sand���m H�seyin amcan�n ger�ekte emekli ilkokul ��retmeni oldu�unu otuz dokuz y�l devlet hizmetinde Ege� nin k�ylerinde �al���p emekli olduktan sonra Sava�tepe� ye yerle�ti�ini anlatt�. �ocuklar�n�n okuyup b�y�k �ehre gitti�ini burada han�m�yla ba� ba�a ya�ad���ndan dem vurdu. - Neden buraya yerle�tin? - Ben okumay�, yazmay�, hayat� burada ��rendim. Sizler bilmezsiniz, unutuldu gitti. Ben Sava�tepe K�y Enstit�s�� n�n ilk mezunlar�ndan�m. Hasan Ali Y�cel Maarif Vekili iken ilk K�y Enstit�s� burada a��ld�. Burada ��rendim ben hayat�, bir �eyler ��retmenin nas�l mutluluk verdi�ini. Ayr�lamad�m buralardan. - Peki, bu tamircilik i�i nereden ��kt�? - Dedim ya, bilmezsiniz sizler, K�y Enstit�s� mezunu olman�n ne demek oldu�unu? O zaman�n okullar� san�rs�n�z. H�lbuki orada bu topra��n �ocuklar�na okuma yazman�n yan� s�ra �ift�ili�i, hayvanc�l���, in�aat yapmay�, yemek yapmay�, bozulanlar� tamir etmeyi, �rg� �rmeyi hatta az bu�uk hekimlik yapmay� bile ��rettiler. Hayat� ��rendik ve ��retmen olup hayat� ��rettik �ocuklara. - Yani elinizden �ok i� geliyor. - K�y Enstit�lerinde bilmeyi, ��renmeyi, d���nmeyi soru sormay�, akl�n� kullanmay� ��retiyorlard�. Zaten bu y�zden ya�atmad�lar ya... Bu arada �aylar geldi. H�seyin Amcan�n han�m� �ay�n yan�nda ekmek peynir ve zeytinden olu�an kahvalt� da haz�rlam��t�. H�seyin amca emekli olduktan sonra zeytincili�e ba�lad���n� sofradaki zeytinin de kendi �r�nleri oldu�undan s�z etti. - Zeytinin hikmetini bilir misin? Meyveleri ile karn�m�z� doyurmu�, ya��n� ��karm��s�z. Kandillerde yak�p ayd�nlanm���z, odunu ile �s�nm���z. Giderek ona benzemi�iz. - Nas�l yani? - �nsan da do�an�n meyvesi de�il mi? Sofradaki zeytin �ana��ndan ald��� zeytini ����a do�ru tutup; - Do�up b�y�d���nde zeytin tanesi gibi ac�, ye�il bir meyve insan. �o�unu s�k�p ya��n� ��kar�p posas�n� da sabun yap�yoruz. Yani heba olup gidiyor. Bir k�sm�n� sofral�k ay�r�yor selede tuza yat�r�p ac� suyunu atmas�n� buru�up bu hale gelmesini sa�l�yoruz. Veya salamura yap�p oldu�undan daha �i�kin g�steri�li hale getiriyoruz. �nsanlara da b�yle yapm�yor muyuz? Okullarda okutup okutup hayata haz�rlad���m�z� san�yor ya �i�iriyor ya da buru�turup at�yoruz insanlar�.- � Sizin K�y Enstit�leri� nde yapt���n�z da b�yle bir �ey de�il miydi � diye soracak oldum. Han�m�na bakt� g�l��t�ler. - Hurma zeytini bilir misin? - Bilmem. Hi� duymad�m. - Egenin baz� yerlerinde olur. A�a� ayn� a�a�t�r ama her y�l kas�m ay� sonu gibi denizden karaya esen r�zg�r ile zeytin a�a�lar�na bir mantar bula��r. Bu mantar zeytinin terini giderir, ac�s�n� dal�nda al�r. Dal�nda olgunla��r zeytinler. Topl�nd���nda yeme�e haz�rd�r anlayaca��n. - E�? - K�y Enstit�leri de b�yleydi. Dal�nda olgunla�an zeytinler gibi insanlar� olduklar� yerde yeti�tirmeye, onlar�n bilgilerini de di�er insanlara bula�t�rmay� ama�lam��t�. Do�up b�y�d��� ortamda olgunla�t�r�yorlard�, insan�. Hayata haz�rl�yorlard�. Sustu�umu g�r�nce. Han�m�ndan bo�alan bardaklar� doldurmas�n� rica etti. � ��te bu y�zden, ��rendiklerimin zek�t�n� vermek, zeytinin terini hat�rlatmak i�in buraday�m doktorcum; unutulsun istemiyorum. dedi. Kitapl���ndan ��kard��� iki kitab� k�z�ma hediye etti. Vedala�t�k. Arkam�zdan bir tas su d�k�p, u�urlad�lar. |
Not: Bu yaz�, emekli ��retmen H�seyin KOCAK�L�H ve K�y Enstit�leri� ne emek verenlerin an�s�na ithaf olunmu�tur.
:
Mehmet UHR�,
�stanbul,
01.06.2005