www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
DENEME soka��
Telif Hakk� Sahibi: Yusuf YAN�
EVLER
Uzun ince bir yolun ba�lang�c�. D�nyaya te�rif etti�imiz, ilk mek�n, evler... K��kl�, cumbal�, tara�al�, verandal� ya da sofal�. Bah�eli, bah�esiz. Bir, iki, ��, belki daha �ok odal�... Ah�ap, k�rgir, ta�, betonarme, kerpi� kerpi� �st�ne konulan toprak evler. �at�l� veya daml�, dam�nda lo� olan, birbirine dayanan, ya da aral�kl� durup, minareler aras�ndan birbirini g�n�lden sel�mlayan evler. Bah�e, balkon, veranda ve teras�nda, bazen sofa ve merdiven e�iklerinde, �zetle gerek g�r�len her yerinde yapma olmayan �i�ekler. Tasa ekilen kokulu reyhanlar, gaz tenekesinde g�ller, han�melileri, say�s�z �e�it, cins ve �ekilde, bir �eyleri hat�rlatmak istercesine s�ral� �i�ekler� �ftar sofralar�n�n donand���, sofradan sofraya ikram yolculuklar�n�n yap�ld���, yemek pi�erken, kendilerini de pi�iren annelerimizin, ninelerimizin, yengelerimizin, hala ve teyzelerimizin ya�ad��� mis kokulu evler� Teravih tel��� ve ko�turmalar�n�n ya�and���, Kurban Bayram� geceleri misafir edilen, sabah�nda tekbir sesleri ile u�urlanan misafirler: Bismillah�Allahuekber. O, g�zelim m�barek sahipleri ile b�t�nle�en canl� dipdiri evler. E�i�inden haram�n girmesine m�saade edilmeyen, Tanr� misafirlerinin ho� kar��land���, fakire sonuna kadar a��k, ah�ap nak��l�, bronz tokmakl�, d�zg�n, sa�lam kap�l� evler. �z�nt� ve ne�eli g�nlerin yaz�l� olmayan, tarif edilmeyen bir gelenekler g�rg�s� i�inde ya�ayan, kimi g�n mevlitlerin okundu�u, kimi g�n g�zya�lar� i�inde sakinlerinden birinin ebedi yolculu�a u�urland���, ya da yeni sakinlerinden birinin kula��na, ezanla isimlerinin f�s�ldand���, ba��rlar�na bas�ld��� g�zelim evler. Gelin k�zlar�n, bir ba�ka eve elleri k�nal� olarak yolcu edildi�i, bir ba�ka evden, sevin� ve heyecan ile k�nas� kutlu, aya�� kademli gelinlerin kabul g�rd��� evler. Masal d�nyas�n�n en g�zel s�zl� nak��lar�n�n, dede, nine, hala, teyze a��zlar�ndan tand�r, ocak, mangal veya soba ba�lar�nda i�lendi�i, k��a girerken �ok �e�itli haz�rl�klar�n yap�ld���, baharda bir ba�ka heyecanlar�n ya�and��� �zellikli, g�zellikli evler. Gettola�man�n, ne oldu�unun bilinmedi�i zamanlarda, en varl�kl� ile en varl�ks�z, ahl�k abidesi insanlar�n, yan yana ya�ad���, sevin� ve �z�nt�lerin g�n�lden payla��ld���, gizlice zek�tlar�n da��t�ld��� ve gizlice kabul edildi�i evler. Kurtulu� ve �stikl�l s�z konusu oldu�unda, ya��n sorulmad���, bar��taysa bir d���n heyecan� ve sevinciyle erkeklerin, ko� yi�itlerin dualarla u�urland���, nemli g�zlerin el sallad���, sular�n d�k�ld���... Asker mektuplar�n�n, s�la mektuplar�n�n, tarif edilemeyen bir haz ve heyecanla, bir anda bir ka� defa okundu�u evler. Su terazisi mimarisinin, en g�zel uygulama alan� olan hanelerin bulundu�u, kuyulu, bah�e musluklu, sokaklar� sebil �e�meli, g�n�llerini sebil yapan insanlar�n ya�ad��� evler, evler, evler... Boom!.. � O da ne? � Patlama. � Ne patlamas�? � Teknoloji patlamas�, n�fus patlamas�, i� g��, ula��m, haberle�me patlamas�, say�s�z �e�itte patlama, ak ve kara para patlamas�. Bu kadar patlaman�n meydana getirdi�i toz ve duman. Toz duman ve sisler aras�nda y�kselen, �ahsiyetsiz, hat�ras�z, geleneksiz, so�uk ve buz gibi apartmanlar, in�aat makineleri, devasa vin�ler, kamyonlar... Kum, beton, demir getirip, kar��l���nda evlerin enkazlar�n� ve hat�ralar�n� al�p y�kleyen, bilinmeyene g�t�ren kamyonlar. Y�zlerce kilometre aral�kta veya yan yana, fotokopi mimarisinin do�urdu�u, ki�iliksiz apartmanlar. K�y, kasaba ve �ehirlerin �ahsiyetlerinin ac�mas�zca yok edildi�i, ye�illikleri �ld�ren, a�ac� apartman olan, beton orman� haline gelen �ehirler. Yok olan �ehirlerin canh�ra� ���l���n� duymakta zorluk �eken mimarlar, duyanlar�n da bir �ey yapmad���, getirim beklentisinin saltanat s�rd���, sokaklar� numaraland�r�lm��, meydan ve parklar� sloganla�t�r�lm�� �ehirler. Patlamayla birlikte �len kom�uluklar. Solan, kuruyan, yok olan, sofa ve bah�e �i�ekleri. �i�eklerle birlikte giden, kom�u selamlar� ve � hu � lar�. Art�k, ye�il k��k�n l�mbas�n�n yan�p yanmad��� bile sorulmuyor. Sorulacak ne ye�il k��k var ne de pembe k��k. Ku� pencereleri olan evleri yok eden insanlar ve vicdani rahats�zl�klar. Bu vicdani rahats�zl���n il�c�n�, hayvan sevgisinde arayan, hayvanlar�n� yatak odalar�na kadar ta��yan, kom�ular�n�n sesine kulaklar� sa��r, rant sesine hassas olan insanlar ve ya�ad��� mek�nlar. Bilmem ka��nc� katta bilmem ka� metre karelik l�ks evde, odadan odaya dola�an, kanaldan kanala gezen, okumadan kendini arayan insanlar. Uzaklardan gelen bir ezan sesi� Bir irkili�, kazan� kay�p muhasebesi ve ifl�s... �fl�stan kurtulma tel��� ile takip edilen son hafriyat kamyonu... Kamyonun arkalar�nda yan yatm�� toprak bir saks�. ��inde kendisine umut, heyecan ve m�jde veren, yeni a�maya �al��an bir �i�ek; Kardelen... Y�re�inin, al���lmam�� bir ritimle at��� ile birlikte do�an umut. S�k�len sokak numaras�, tak�lan isim levhas�; KARDELEN SOKA�I. |
:
Yusuf YAN�,
15.Kas�m.19995,
Gaziantep