wholesale jerseys wholesale jerseys china wholesale nfl jerseys from china wholesale jerseys free shipping wholesale nfl jerseys online coach outlet coach handbags outlet coach handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors outlet

www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�

K��E YAZILARI caddesi 

Telif Hakk� sahibi: Mehmet UHR�

A�IK KAPI   

 Hayat� anlamaya ve anlatmaya �abalayanlar i�in her zaman bir a��k kap� vard�r

GRAMER� DE Y�T�R�RSEK !

Y�llar �nce, hayli ya�l� bayan hasta g�z muayenesi i�in hastanemize gelmi�ti. Hastanenin kalabal���nda h�rpalanmadan muayene olabilmesi i�in bir tan�d���m rica etmi�ti; refakat ediyordum. Poliklinik koridorlar�nda beklerken biraz l�flam�� ve Han�mefendinin emekli edebiyat ��retmeni oldu�unu, T�rk Dil Kurumu� nun kurucu �yelerinden olup T�rk dilinin yabanc� s�zc�klerden ar�nmas� i�in �aba g�steren ekiple birlikte �al��t���n� ��renmi�tim. 

G�z muayenesi i�in ba�vurdu�umuz hekim, muhafazak�r kimli�iyle tan�nan, mesle�inde deneyimli bir hocam�zd�. Muayene s�ras�nda hastas�n�n hayli ya�l� olmas�na kar��n g�zl�klere neden gereksinim duydu�u sorusuyla ba�layan sohbet sonucunda hocam�z da hastas�n�n T�rk Dil kurumunda �al��t���n� ve T�rk dilinin ar�la�t�r�lma �al��malar�nda aktif g�rev ald���n� ��rendi. ��renmesiyle birlikte ka�lar� �at�ld�:

   -    ��retmen Han�m. Ben Osmanl�ca s�zc�klere T�rk�e kar��l�klar � uydurma � �aban�za kar��y�m ve bunu yad�rg�yorum. Nesiller aras�ndaki ileti�imi kopard���n�za inan�yorum. Gen� nesiller dillerini ve k�lt�rlerini b�y�klerinden ��renmek yerine ba�ka yerlerden ��renmeye ba�layacak, Osmanl�ca� n�n yerini �ngilizce alacak diye kayg�lan�yorum. 

Bu s�zler odada so�uk bir hava esmesine neden oldu. Muhafazak�r kimli�iyle tan�nan hocam�zdan muhafazak�r bir ��k�� gelmi�ti. ��retmen Han�m odadakilere g�l�mseyerek bakt�:

-    Doktor bey, dilde ar�la�t�rma �abalar�m�z� yad�rgaman�z� ve kar�� oldu�unuzu belirtmenizi inan�n b�y�k mutlulukla kar��lad�m.

Hocam�z biraz �a�k�n bi�imde sordu;

-    Yapt�klar�n�z� yad�rgamam ve kar�� ��kmam sizi neden mutlu etsin ki?

-    S�zleriniz her �eye ra�men amac�m�za ula�m�� oldu�umuzu g�steriyor doktor bey. Tedirgin olmak yerine � yad�rgamak � muhalif olmak yerine � kar�� olmak � s�zc�klerini se�ti�inizi g�rd���m i�in mutluluk duyuyorum. Ne de olsa bu s�zc�kleri de bizler uydurmu�tuk. 

Bir s�re sessizlikten sonra hocam�z derdini anlatamam�� olman�n verdi�i �fkeyle sesini biraz y�kselterek.

-    ��retmen Han�m, ben kulland���m�z dilin bizim dilimiz olmas�ndan ve �yle kalmas�ndan s�z ediyorum.

-    Dilde m�lkiyet olmaz doktor bey. Onunla birlikte ya�ar, onunla d���n�r, onunla konu�uruz. Dil ya�ayan varl�kt�r. Bizler dilin kendi kurallar� i�inde yeni kavramlara kar��l�k yeni s�zc�kler bularak ya�amas�n� s�rd�rme �abas�nday�z. S�zc�k �retmek yerine s�zc�k ithal etmek dilin kendi i� dinamiklerini yok saymak, dili ya�ayan varl�k olarak g�rmemektir.

-    Yani b�t�n yeni kavramlara T�rk�e kar��l�k bulmal�y�z �yle mi?

-    Doktor bey dilimizle d���n�r, onun kurallar�yla yeni kavramlar, fikirler geli�tiririz. Dilin kendi dinamiklerini, yeni s�zc�kler �retme �zelliklerini bo� verip, s�zc�k ithal edersek d���nce yetene�imizi s��la�t�r�r�z. �thal s�zc�kler yeni d���nce yap�s� bar�nd�rmaz sadece yeni s�zc�k �retme �abas�ndan bizleri kurtar�r. Ancak dilimizin bu konudaki i� dinamiklerini de i�levsiz k�lar. Eski tabirle dumura u�rat�r.

Hastam�z ba�lad��� i�i bitirmeye kararl� g�r�n�yordu. Hepimiz susmu� dinliyorduk:

-    �thal s�zc�k kullanmak belki anlat�m� kuvvetlendiriyor, zenginle�tiriyor ancak d���nce d�nyam�z� s��la�t�r�yor. Bilgi ithal eden ve kullanan ancak bilgi �retmeyen bir toplum haline geliyoruz.

-    Peki ��retmen Han�m, gelece�i nas�l g�r�yorsunuz?

-    Kayg�l�y�m doktor bey. Dilimizi, gramer yap�m�z� giderek kaybetmekten, dilimizin i� dinamiklerini yitirmekten ve d���nce d�nyam�z�n s��la�mas�ndan korkuyorum. Dil, sosyal ortam� bir arada tutan, ya�atan ve koruyan en �nemli dolgu maddesidir. Yeni s�zc�k ve kavram �retmek yerine yabanc� s�zc�kleri dilimize uydurma �abas� y�z�nden giderek gramere gereksinim duyulmayaca��ndan kayg�l�y�m. Anlat�m� zenginle�tirmek i�in grameri feda ediyoruz sanki.

-   Grameri zay�f bir dil kullansak ne olur?

-   �ok k�t� olur. Dille d���n�r�z ve dilin gramer yap�s�n� kullanarak anlaml� c�mle kurmaya �al���r�z. Do�ru ve etkili bir ileti�imi bu �ekilde sa�lar�z. Grameri yitirirsek kurdu�umuz c�mleler sa�ma ya da yanl�� olacakt�r. Bunun sosyal ortamda nas�l bir ileti�im kopuklu�una yol a�aca��n� takdir edersiniz. Hani o kayg�land���n�z nesiller aras�ndaki ileti�im kopuklu�u da cabas�. Dil, sosyal varl�k olan insan�n toplum ile ba�lant� noktas�d�r doktor bey. Burada d�zenleyici ve geli�tirici olmay� sa�layan da gramerdir. Gramerin sosyal kar��l��� nedir bilir misiniz?

-   Nedir?

-   Hukuktur! Gramer, dilin insanlar aras�nda ileti�imin do�ru ve anla��l�r bi�imde olmas�n� sa�larken, hukuk insanlar aras� ili�kileri, sosyal ortam� d�zenler. Grameri yitirir, gramersiz d���nmeye �abalarsak fark�nda olmadan hukuk kavram�n� da yitiririz. Herkesin kendi grameri ve diliyle konu�maya kalkmas�nda ya�anacak karga�a ortam�n�n giderek herkesin kendi hukukunu dayataca�� ortama d�n��mesinden s�z ediyorum.

-    ...

-    O zaman bu toplumu nas�l bir arada tutaca��z? Bu durum beni her �eyden �ok kayg�land�r�yor doktor bey.

�antas�ndan ��kard��� g�nl�k gazeteyi a�t�, �zerinde k�rm�z� kalemle i�aretlenmi� say�s�z gramer hatalar�n� g�stererek;

-    Anlat�m u�runa, bir �eyler s�yleyebilmek u�runa bu kadar gramer hatas�n�n ho� g�r�lebilmesini yad�rgamak yerine, � s�zc�k uyduruyorlar � diye bizleri yad�rg�yor, yarg�l�yorlar ya, inan�n �ok �z�l�yorum.

��retmen Han�m�n muayenesi bitmi�ti. Re�etesini ald�. Bizlere te�ekk�r etti. Arkas�nda derin sessizlik b�rakarak uzakla�t��

 

      :  Mehmet UHR�, �stanbul, 02.02.2006                                                               Di�er bir  k��e yaz�s� i�in "   i�in

                         

Bir Onceki Yap�t Teknik Aksakl�k Bildiriniz Edebiyat At�lyesi Girisi T�rkce veya Di�er Bir Dil Yan�lg�s�n� Bildiriniz S�zl�k Telif Haklar� Kanunu �mla K�lavuzu  Bu yazar�m�z/Bu yap�t hakk�nda  Radyolu Dakikalar ODA AKDEN�Z ODA EGE ODA MARMARA Enstit� Girisi Bir Sonraki Yap�t