www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
K��E YAZILARI caddesi
K��e Ad�n�n ve K��e Yaz�s�n�n Telif Hakk� sahibi: Alp ARPAD
� �
�nsan Olman�n Lezzeti... XLIV
K��emin ismini, " �nsan Olman�n Lezzeti � koydum. Hay�r, �srar eden olmad�. ��imden �yle geldi ��nk� insan olmak ger�ekten lezzetli bir i�tir
�ADIRIMIN �ST�NE...
Hababam s�n�f�... G�lpembe... Uzun �nce Bir Yolday�m... Konyal�m y�rr�... �ad�r�m�n �st�ne... " ... ama ne konserdi! " dedirtecek par�alar de�il mi? �sterseniz en ba�tan, t� okul �a�lar�mdan alay�m ki daha iyi anlatabileyim. Zillerin de sesi vard�. �lkokulda, ortaokulda, lisede 09 - 15.30 okudum. " �ok ��k�r " ziline, g�n�n en son ziline kadar yakla��k yan�lm�yorsam on yedi kez �alard�. �an, kampana zillerimiz vard�. �lk zamanlarda elle n�bet�i ��retmenler, daha sonra n�bet�i ��renciler, en sonunda da hademeler taraf�ndan �al�nd�. D�k�mden tek par�a yap�l�rd�. Ah�ap sapl�, pirin�ten kampanas�, pirin�ten dili vard�. B�l�mleri insan� hat�rlat�rd�: Ba�, omuz, bel, a��z, dil. Ba� sallan�r, omuz sa�a sola hareket eder, dil a��zdaki dudaklara �arparak ses ��kar�rd�. Hangi sesi, hangi tonda, ne kadar s�re t�nlataca��na d�k�m�n s�resi, d�k�m kumunun niteli�i, k�saca d�k�mc� karar verebilirdi. Bir anlamda zil d�k�mc�s� zilinin bestek�r�yd�. G�fte hep ayn� �� g�fte: 1) Derse gir. Oku, adam ol! �an.. �an.. �an... 2) Ko�turmaya ��k; terleme, terli terli su i�me! �an �ana �ana da �an... 3) Bir dakikan var, �b�r zilde s�randa ol! �an!.. �an!.. �an!.. Yorumcular de�i�irdi; Bil�l �ZHADEME, �nl�kl� �adiye Han�m, Cabir M�D�RDEND�M�D�R, vb... gibi mahall� sanat��lar�n ellerinde onlar�n ruh h�llerine g�re nevi �ahs�na m�nhas�r yorumlan�rd�. Yorumcu kim olursa olsun en g�zel, en cana yak�n, en s�cak yorum " �ok ��k�r " zilinin yorumuydu: �an �ana c�n �m �an �an �an, oh debe can �an �an �an �an, d�n y�var m�� Ay �e can �an... s�zlerinin melodisini d���n�n... Can�m bir �e�it d�m tek� d�m tek d�m tek tek... Elle �al�nan zillerin zaman zaman her iki tarafa da yararl� olan bir yan� daha vard�: Dakik de�ildi! Daha sonra Amerika ve Rusya aya gitti�i y�llarda bizim okullarda ziller de bobin sarg�l� m�knat�slanmayla �alan elektrikli h�llerine kavu�tular. Z�rn... Olsun onlar dahi g�zel,anlaml�yd�lar. Son senelere kadar hi� fark�nda de�ildim. T�p gaz kamyonlar�n�n mahalleye geldi�inde hoparl�rden ��kard��� din dan don sesine benzer tonlar duymaya ba�lad�m. �ok �a��rd�m; okul ziliymi�! Mant���m zorland�; zil ba�ka bir �ey, �ark� ba�ka bir �ey! Etraf�mla konu�tuk�a �z�ld�m. Okul zili yerine �al�nan melodiler kl�sik m�zikten, g�n�n �ark�lar�ndan tutun da efektlere kadar geni� bir yelpazeye sahip bir da�arc�k ortaya ��kt�. Yorumlayan orkestra de�il, dikkatinizi �ekerim; T�p Gaz kamyonlar�nda kullan�lan ayg�t benzeri bir �ey! ��reniciye ne katk�s� var bunun? Bir televizyonda okul �ncesinden tutun da ortaokul �ocuklar�na kadar uzanan �a� aras�ndakilere tren terbiyesi vermek i�in haz�rlanan bir �izgi film vard�. M�zi�i Amerikan Ta�ra m�zi�iydi! T�rk �ocuklar� i�in trene fon Country m�zik? Tren Gelir Ho� Gelir �ark�s� �ok mu s�radan geldi? Kara Tren Gelmez M'ola t�rk�s� treni daha iyi anlatmaz m�? Ayn� �ekilde teneff�s i�in �alan Amerikan Ta�ra M�zi�i ne verebilir ki? Elektrik devresel zil olarak �alacaksan�z bari tek bir m�zik �al�n: Bir Ba�kad�r Benim Memleketim... �leri gitmi� �lkelerin �nemli ortak bir �zelli�i temellerde tutucu olmalar�d�r. Sokaklar, binalar, e�yalar, k�pr�ler, limanlar, gemiler, makineler, ta��tlar, nesneler, anlamlar �zg�n �ekliyle ya�ar, ya�at�l�r. Bu eski nesle sahip ��kmak anlam�n� ta��d���n�n yan� s�ra, yeni nesil i�in de vazge�ilemez bir ayr�cal�kt�r. G�rmedi�i dedesiyle ayn� sesi payla�makta, bilmedi�i anneannesiyle ayn� havay� solumaktad�r. Kendisinin, �lkesine ve ulusuna ait ge�mi�ten gelece�e uzanan tarih ve k�lt�r k�pr�s�n�n bir par�as� oldu�unun �nemine varm��t�r. Ge�mi�e, bug�ne, gelece�e sahip ��kar ve korur. Bu gibi baz� �zelliklerin �a�lar boyunca tek ve ayn� olmas� o �lke i�in b�y�k zenginliktir! �lk g�nden bug�ne dillerin ortak sesi sapl� kampanalar e�itimin de simgesi olmu�tur. Okul levhas�ndaki �ocuklar� al�n yerine tahta sapl� kampana koyun; herkes yine okul anlayacakt�r kan�s�nday�m. �sterseniz elle, isterseniz elektrikle �al�n ama kampanal� okul zilimi geri getirin ��nk� " Derse gir, yeter ki oku, b�y�k adam ol! �an.. �an.. �an... " sesini m�mk�n de�il di�er ayg�tlar veremez.
�nsan Olman�n Lezzeti... XLV' de bulu�ana dek, en iyilerle kal�n. �lk not: En son ne zaman, k�rm�z� parke ta�l� kasaba yolundan y�r�rken yan� ba��ndaki denizin iyot kokusunu i�inize �ektiniz? |
: Alp ARPAD, Ankara, 07 Haziran 2003, 04:35 Di�er bir " �OL... "