www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
K��E YAZILARI caddesi
K��e Ad�n�n ve K��e Yaz�s�n�n Telif Hakk� sahibi: Alp ARPAD
� �
�nsan Olman�n Lezzeti... LXVI
K��emin ismini, " �nsan Olman�n Lezzeti � koydum. Hay�r, �srar eden olmad�. ��imden �yle geldi ��nk� insan olmak ger�ekten lezzetli bir i�tir
H�KMET A�ABEY
Apartman demeye bile dilim varm�yor; alt� daireli evin orta kat�ndaki Doktor Han�m' �n damad� oldu�unu, o g�n yan tarlada - ki �nl� eski futbolcular�n her pazar karma ma� yapt��� �amurlu me�hur Dalyan sahas�d�r - yapt���m�z ma��n ortas�nda patlayan topumuza saha doktoru �abuklu�uyla m�dahale etmeseydi, o g�nlerde ��renemeyecektik. Doktor Han�m dedi�ime bakmay�n siz; zaman i�erisinde b�t�n kom�ular�m�z gibi bir ailemiz bireyi olan Bedia teyzemiz, Doktor Kadri Bey Amcam�z' �n �ok sevgili e�iydi. Ya��m o kadar k���k olmal� ki erke�inin yapt��� i�i e�ine de mal ediyormu�um yani, doktor ancak doktorla evlenir gibi bir �ey! Kabahat kesinlikle benim de�il; Beyefendi ve Han�mefendi gibi iki kolay sesleni�i b�t�n bireylere yeterli g�rmek yerine herkese ayr� bir akrabal�k hediye eyleyenlerde. �yle ya, Bakkal Teyze, Manav Yenge, Tuhafiyeci Hala oluyor da Doktor Han�m niye olmas�n! Siz yine de ya�� k���k, hay�li b�y�k �ocuklar�n�zda bir �eyler aramay�n; onlar�n yarat�c�l���yla �v�n�n. Y�llar sonra, i� �eki� e�li�inde s�zl�me itiraf etmi�; " Hayat�m�n en g�zel, en de�erli �a�r�s�n� Alp' ten al�rm���m me�er: Doktor Han�m Teyze! " Devir, me�in top devri. Balkondan ma��m�z� seyreden Hikmet A�abey' in �z�nt�m�z� fark edi�iyle yan� ba��m�zda biti�i aras�ndaki fark, �z�nt� hissedi�imizden ��z�m aramaya ge�i�imize f�rsat tan�mayacak kadar k�sayd�. Me�in �anta' y� da ilk kez o zaman g�rd�m! Sirk �ad�r�ndan daha b�y�k ceviz a�ac�n�n alt�na, kalemizin ta� olmayan di�er s�n�r�na, s�rt�n� dayad�. Me�in Yuvarlak' � eline alarak i�indeki l�stik balonu ��kartt�. A�z�yla hafif�e �i�irdi. Patlak yerini belirledi. �antas�ndan ald��� z�mparayla, patlak yerin etraf�n� lasti�i a��nd�rmamaya dikkat ederek z�mparalad�. Daha sonra yine �antas�ndan ��kartt��� patlak l�sti�e benzeyen bir l�stik par�as�n� �zenle kesti. �ekillendirdi. Anlam��s�n�zd�r; her �eyin k�����, gerekeni o me�in �antadan ��k�yordu! Onu da nazik�e z�mparalad�; inceltti. �imdiki Bally, Derby �e�idi yap��kanlar�n eskiden kullan�lan�na sol�syon derdik. Ayakkab� tamircileri, bir de otomobil, motorsiklet, bisiklet l�sti�i tamircileri kullan�rd�. Markas�z, teneke kutular veya �e�itli boy ince teneke t�pler i�erisindeydi. �ki par�aya da biraz sol�syon s�rd�. Beklerken, o g�ne� y�z�yle, i�tenler i�teni g�l�msemesiyle bize adlar�m�z� sordu. Ad sormayla ba�layan sohbet, ya�da�lar�m�zla olan y�ksek sesli fikir y�r�tmelere d�n���rken o bir taraftan i�ini �zenle y�r�t�yordu. D�z bir ta��n �st�ne koydu�u tamir g�rm�� lasti�i di�er bir ta�la birka� kere ezdikten sonra, bir bez par�as�yla temizledi. L�stik balonu me�in k�l�f�n i�ine �zenle yerle�tirdi. Bisiklet pompas�na takt��� supap ucuyla bir g�zel �i�irdi. Herh�lde �stanbul d��t���nde yeni�erilerin ��kard��� seslere benzer bir sesle futbol topuna tekrar sald�rd���m�zda, nas�l oldu�unu hi�birimiz bilmiyorduk ama art�k bir hakemimiz bile vard�! Kavgas�z biten bir ma��n sonunda kimin kazand���n� da bilmiyorduk ama biz Fenerbah�e Mahallesi' nin �ocuklar�, K��em Apartman�' n�n �ocuklar�, Hikmet A�abey' imizi kazanm��t�k! �ocu�un en b�y�k dostu, en b�y�k yard�mc�s� Hikmet A�abey' i... K��em Apartman� sanki ayn� soyada ait geni� bir ailenin malik�nesiydi. Kral Faruk Amca ( Faruk ERTU�BAY ), Ali Bey Amca ( Ali FEDAK�R ), Doktor Amca ( Kadri YETK�N ), Kimyager Amca ( Mehmet Bey ), Albay Amca (Dz. Kurmay Alb. Behzat �AKICI ), e�leri de Doktor Teyze, Kimyager Teyze, Albay Teyze ( H�rika Teyze ), Krali�e Ferid� ( �ffet Teyze ), �aziye Teyze... Bizim zaman�m�zda bir eve telefon ba�lanma s�resi on, on be� y�l aras�yd�. Ayaklar�ndan rahats�z olan �aziye Teyzemin, merdivenleri ko�arak inip kontroll� Trakyal� g�l�msemesinin ard�ndan, " Alp ko� �abuk! S�zl�n seni ar�yor! " deyi�indeki asil hayk�r���n de�eri hi�bir �eyde yoktur. S�zl� koruma alt�na alt�na al�nm�� ve benden daha �ok seviliyor, bir de onu bekletmemek i�in hafif bir otoriteyle terbiye ediliyorum san�rd�m. Galiba, �yleydi de!.. G�zelli�e bakar m�s�n�z? Ni�anlar, d���nler evlerde oldu�u zaman, kimin k�z� kimin o�lu hangi t�rene dahilse, kar�� dairenin de kap�lar� a��larak haz�rlan�r, t�ren hakikaten malik�nede oluyor san�rd�n�z. �lkokul arifesindeki bir �ocukken pil�v�n nas�l yenece�ini Ali Bey Amca' dan, bal���n nas�l yenece�ini Behzat Amca' dan ��rendim. ��retmen olan annem ve babam okullar�ndan eve ge� d�nd�klerinden kom�ular misafir etmek i�in yar���rlard�. Kedileri nereye b�rakaca��m diye merak etmenize gerek yoktu. �i�eklerim ne olacak diye bir endi�e duymazd�n�z. Kom�ular birbirlerine anahtar b�rakam�yorlarsa, bu g�vensizlikten de�il de eksi�imizi gedi�imizi kimseye g�stermeyelim terbiyesinin do�urdu�u kayg�dand�. Kediniz, k�pe�iniz, �i�e�iniz, sevdi�iniz ne varsa o da K��em Apartman� ailesinin bir ferdiydi. Herkes birbirinden en az bir �ey ��rendi. Kayb�m�z �ok! Bunun yan�nda a�abeyler, ablalar, B�lent, Engin, ayr� d��t�k ama an�lar�m�z�, de�erlerimizi, gitti�imiz yerlerde aynen korudu�umuzdan en ufak ��phem yok. Kay�plar�m�z�n hepsine Allah' tan rahmet diliyorum. Huzur i�inde yatabilirler... Eskiden hakiki kuskus, eri�te, bulgur vard�. Fabrikalar yapmazd�. D�r�st k�yl�lerin ellerinde lezzet kazan�rd�. Annelerimizin, Nerime ( Neriman ) teyzemizin g�zlerinin i�ine bakard�k. Tencerenin b�y�kl��� i�in bir �ey diyemeyece�im ama tarif gerekirse, en az on be� tane on be�lik sald�rd���nda, her biri en az iki iri tabak dolusu yedi�inde dahi geriye ak�aml�k az�k kal�rd�. Mahallemiz de i�te b�yle bir yerdi. Hikmet a�abey, �ocuklara sevginin �tesinde sayg� duyar, bunu da her f�rsatta g�sterirdi. �ocuklar Hikmet A�abeyi oyunlar�n d���nda da �ok zorlarlard�; " Bu arsa ni�in bo�? Sahibi bize verir mi? Ceviz a�ac�n�n cevizleri bizim mi say�l�r? Futbol tamam ama bize voleybol da ��retebilir misiniz?.. " Y�llar sonra hep birlikte g�n�birlik bir geziye gitti�imiz g�n, yine gere�ince a��ld���nda, �antan�n i�ini daha rahat g�rebildik: Tent�rdiyot, oksijenli su, gazl� bez, bir par�a pamuk, yara band�, bir iki Gripin, makas, pense, d�z tornavida, y�ld�z tornavida, minyat�r boru anahtar�, l�stik tamiri i�in her �ey, musluk contas�, minyat�r pompa, keten, k�sa bir ip, diki� i�nesi tak�m� ( �pli�i i�nelere ge�irmek i�in bir adet k�lavuz veya iplik ge�irici, birka� de�i�ik boy diki� i�nesi, yorganc� i�nesi, yay veya e�ri �eklinde d��emeci i�nesi, yelkenci i�nesi, bir adet �uvald�z ), beyaz, siyah, kahverengi diki� ipli�i, k�nnap, bir adet y�ks�k, �ak�, yaln�zca el y�kamak i�in de�il, deposu delinen otomobiller i�in de gerekli en az bir kal�p sabun, havlu, l�stik �l�er, her i� i�in gerekebilir tarz bir eldiven, sigara i�memesine ra�men bir kutu kibrit, kendisi i�in fanil�, �apka ve hat�rlayamad�klar�m. �nsana gerekli her t�rl� yedek malzemeyle dolu bir �antayd�. Hepsi tabiat�nca k�vr�lm��, katlanm��, d�zenlenmi�, yerlerine konmu�tu. Nas�l s��d�rm��t� onca �eyi o �antaya Hikmet A�abey? " Ne gere�i var! ", " A��rl�k! ", " Gereksiz yer i�gali! " diyenler bile, g�n geldi, �antan�n i�indeki bir �eyden yararland�lar. Bir s�redir Hikmet A�abey gibi oldum. Bir �anta ta��yorum ve i�inde neler mi var? Hem bana hem �evreme yetecek miktarda kuru ve �slak mendil, not almak i�in defterler, s�r�s�ne bereket kalem, o anda neyle u�ra��yorsam onla ilgili en az bir dosya, cep telefonu �arj cihaz�, cep telefonunun kullanma rehberi, son okumakta oldu�um dergi veya kitap, kolonyal� mendil paketi �eklinde ayakkab� parlat�c�s�, pl�stik, k���k bir �ekecek, T�rkiye haritas�, m�mk�nse o anda bulundu�um �ehrin pl�n�, k���k bir T�rk�e s�zl�k, bo� disket, bo� cd, bazen flash disk, bir adet kulakl�k, bir adet okuma g�zl���, bir adet g�ne� g�zl���, ufak pet �i�e su, bazen g�z damlas�, bazen aspirin, - h�l� vazge�emedim - ara s�ra i�portadan ald�klar�m i�in gereken bo� yer. Hikmet A�abey iyi ki g�n�m�zde ya�am�yor... �ok �z�lm��t�k ama geli�meler insana, " Tam zaman�nda ayr�lm��s�n a�abey! " dedirttirecek cinsten. Bir kere kendi ar�l���nda ki�iler bulmakta zorlanabilirdi. Sonra, sonra, Cumhuriyete Kanat Gerenler tak�m�ndan arkada�lar�n� kaybetmenin ac�s�n� da ya�ayabilirdi! Kat�ks�z bir Cumhuriyet �����yd�. Cumhuriyetin d��� temiz i�i temiz, vicdan� h�r temsilcilerindendi. Temiz, do�ru, aksans�z bir T�rk�e, dik v�cut, ileriye ��k�k g���s, daima ileriye bakan g�zler, ba� yukarda, kendine g�ven, sars�lmaz y�ksek ahl�k, de�i�tirilemez engin ruhunun vazge�ilmez par�alar�yd�lar. �antas� da, kendisi de Cumhuriyet' in yetkinli�inin temsilcisiydi... Anlad�m ki Hikmet A�abey' in onca �eyi o �antaya nas�l s��d�rd���n�n s�rr�, onca insan�n sevgisini o kalbe nas�l s��d�rd���nda yat�yordu... Az daha unutuyordum; iki �ey daha var: Y�llar y�l�, Hikmet A�abey Beden E�itimi ��retmeni oldu�unu bize, �ocuklara hi� s�ylememi�ti! Hikmet A�abey' in �ocu�u olmam��t�...
�nsan Olman�n Lezzeti... LXVII' de bulu�ana dek, en iyilerle kal�n. �lk not: En son ne zaman, sa�lam bir gelecek i�in do�ru a�abey ve do�ru ablalar�n miras�na gereksinimiz oldu�unu d���nd�n�z? |
: Alp ARPAD, Ankara, 08 Kas�m 2003, 05:24 Di�er bir " �OL... " i�in