www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�
�YK� BULVARI
Telif Hakk� Sahibi: Ye�im ESEMEN
ESMA' NIN
KIRIK H�K�YES�
Esma.. Onu dokuz ayl�kken tan�d�m. Yeni ta��nd���m�z apartmanda hem bize hem de yeni do�an o�luma � Ho� Geldiniz � ziyaretine gelen ilk konu�umdu O.. annesiyle birlikte elbette. O�lum do�al�, bir bir bu�uk ay olmu�tu san�r�m. Hayat�mdaki � yenilere � ve � ilk � lere uyum sa�lamaya �al��t���m zamanlar� ya��yordum, kar���k duygular i�inde. Hem uzak hem yak�n bir ge�mi�te var olmu� bir duyguyu, bo�az�ma tak�lan bir yumruya d�n��meden yakalamaya kalk��t���m tam da �u anda, bunu ifade edebilmemin belki de en do�ru yolu �nce, yava� yava� yakla�arak b�y�yen imgeler s�ralamak ve sonra, her zaman dokunakl� bir y�n� oldu�una inand���m ayr�nt�lara odaklanmak�
Yeni bir semt, yeni bir mahalle.. Yeni bir site i�inde, on katl� bir apartman.. Giri� kat�nda, hen�z yazg�lara sahne olmam�� yeni bir ev.. Yeni do�an o�lum.. Do�um iznimin bitmesine �eyrek kala buldu�umuz yeni bir bebek bak�c�s�.. Kom�uluk ili�kisi kavram�n� belki de yeni ba�tan tan�mlayaca��m yeni kom�ular.. Ve... apartman kom�ular�mdan birinin dokuz ayl�k bebe�i Esma�
Kar�� dairede oturan K�bra han�m ile Salman beyin minik k�zlar�yd� Esma. Dokuz ayl�k bir bebek i�in kulland���m bu � minik � s�fat�; her ne kadar nahif, minyon bir k�z �ocu�u gibi, g�r�nt�sel �a�r���mlar� da beraberinde getirse de bu �a�r���msal resmin, Esma bebe�in foto�raf� olmaktan �ok uzak olaca��n� s�ylemeliyim� Ya��na g�re � asl�nda ay�na g�re demeliyim -, � tombul � s�fat�n�n zay�f kalaca�� bir bebekti Esma� Ba��, elleri, kollar�, bacaklar� ve bedeniyle, olduk�a iri ve a��r� kilolu bir bebek oldu�u s�ylenebilirdi. Ama bence yine de �minik� ti Esma bebek� Bir bebek, c�ssesi ne olursa olsun miniktir ��nk�� Savunmas�zd�r.. Korunmaya, �efkat, dikkat ve �zen g�sterilmeye, bak�ma muhta�t�r. Hassas ve k�r�lgand�r �stelik.. Ve s�z�n tam da buras�nda s�ylemeliyim ki kelimenin ger�ek anlam�yla da � k�r�lgan � bir bebekti Esma.. Onun bir � cam bebek � oldu�unu sonradan ��renecektim�
�lk kez, oturtuldu�u yerde y���l�p kalmas� ve, hem s�rt�na hem de iki yan�na yast�klardan destekler koydu�umuz halde, oturma pozisyonunda dik duramamas� dikkatimi �ekmi�ti. Ye�enimin do�umunun �st�nden be� y�l ge�mi� olsa da bir bebe�in sa�l�kl� geli�imi ile ilgili evreleri an�ms�yordum yine de. �stelik hamileli�im s�ras�nda anne ve bebek sa�l���, bebek bak�m� ve geli�imi �zerine okudu�um kitaplarla, be� y�l i�inde de�i�en ekoller ve yeni uygulamalar konusunda da bir fikir sahibi olmu�tum az �ok. Her �ey bir yana, g�z�me tak�lan k���k ayr�nt�lar bu minik k�z�n sa�l�kl� bir geli�im i�inde olmad���n� f�s�ld�yordu bana.. Tombul tan�m�n� fazlas�yla a�an �i�man bedenini, de�il ayakta, oturarak bile ta��yam�yordu. Ne yumu�ak, ne de sert bir zemin �zerinde! Bu durum; a��r� �i�manl�ktan kaynaklanan bir denge problemi gibi de g�z�km�yordu. Daha �ok omurgas�n� dik tutamayan bir hali vard� sanki. Normal geli�im i�inde olan bir bebe�in, desteksiz oturma becerisini alt� ayl�kken g�steriyor olmas� ve dokuzuncu ay�nda da ayaklar�n�n �st�nde dimdik durabiliyor ve tutunarak birka� ad�m s�ralayabiliyor olmas� beklenirdi en az�ndan. Esma ayaklar� �st�nde duram�yordu. Oturdu�u yerde bile bo� bir �uval misali bir yana devrilir gibi oluyor ve ellerinin yard�m�yla bedenini, � kayd�rmak � s�r�klemek " aras� bir eylemle, geriye do�ru hareket ettirmeye �abal�yordu. Bunda da pek ba�ar�l� oldu�u s�ylenemezdi� Bu, yana devrilmi� � C � harfi g�r�n�m�nde oturma pozisyonundayken, tam kar��s�na ge�ip, onun boyu hizas�na ��melip y�z�ne bakt���mda, bedenini do�rultmaya �al���p y�z�me bakmay� denese de g�z bebekleri ile bak��lar�m� yakalayacak kadar bir s�re boyunca bile bedenini dik tutam�yordu. Annesi, babas�, durumun ciddiyetinin fark�nda olmal�yd�lar mutlaka... Fakat, Esma� n�n annesi K�bra han�m�n durumu hafife al�r bir hali bile vard� sanki. Bir keresinde, � Ah bilseniz! Doymuyor bu �ocuk, doktorun verdi�i diyet mamas�yla. Gece uyan�p uyan�p a�l�yor. Ben de dayanam�yorum i�te, ana y�re�i..� diye yak�nmas�n�n ard�ndan, biberonunu a�z�na dayam��t� bebe�in... Az �nce sarf etti�i s�zlerden sonra biberonun i�indekinin diyet mamas� olup olmad���ndan ku�ku duymu�tum... � Hem can�m, boya gidince zay�flayacak nas�lsa, hen�z y�r�medi�i i�in tombul benim k�z�m. Y�r�meye ba�lay�nca hareketlenecek zaten. O zaman ne kilolar kal�r, ne ya�lar.. �yle de�il mi? � diyen rahatl���na da �a��r�p kalm��t�m. Bu sadece a��r� �i�manl�k sorunu gibi gelmemi�ti bana. Bu fazlas�yla g�ze batan tablonun a��r� �i�manl�k ve onun getirece�i sa�l�k sorunlar� bir yana, �ocu�un iskelet yap�s�n�, kemik geli�imini ilgilendiren bir y�n� de vard� sanki! Konuyu derinlemesine d���nmemek bile bana tehlikeli bir hafiflik gibi geliyordu� � K�bra han�m, doktor ne diyor bu duruma? � diye sormaktan kendimi alamam��t�m. K�bra han�m, doktorun ona s�ylediklerini aktararak kemiklerinin zay�f oldu�unu, kemik geli�iminin ve kemik sertle�mesinin a��r seyretti�ini, k�r�lgan bir yap�s�n�n oldu�unu anlatm��t� K�r�klara kar�� korunmas� ve dikkat edilmesi gereken bir bebekti. Bol g�ne�, D vitamini ve bir tedavi k�r� e�li�inde kemikleri kuvvetlendirilirken, kontroll� bir diyet ile de kilo vermesi gerekiyordu Esma� n�n. Her g�n d�zenli olarak yapt�r�lmas� gereken basit beden hareketleri de vard�. K�r�lmalara kar�� �ok dikkatli ve korumac� olmak da esast�. Esma� n�n a��r bedeni, kol ve ayak k�r�lmalar� i�in kendili�inden tehlike arz ediyordu ve do�rulmak, emeklemek, yan d�nmek gibi en temel hareketlerini bile k�s�tl�yordu. �te yandan hareketsizli�i de kilo vermesini g��le�tiren bir unsur olarak olay� k�s�r d�ng�ye sokuyordu adeta; �i�manl���n hareket etme g��l��� do�urdu�u ve hareketsizli�in de �i�manl��� besledi�i bir k�s�r d�ng�ye... Ve Esma ba�ka bebeklere c�mert�e sunulan �imdiki zaman� bu k�s�r d�ng� i�inde yitirmi� g�r�nse de gelecek zaman� yakalamak i�in �abal�yordu�
�lk k�r�kla tan��t���nda hen�z bir ya��n� doldurmam��t�� Annesinin s�yledi�ine g�re; salonda hal�n�n ortas�nda oyuncaklar�yla oynuyormu�. A�lama sesi duyup da yan�na ko�tu�unda, koltu�un kenar�nda yerde yatarken bulmu� Onu. � Kay�p yere d��er korkusuyla, ne koltu�a, ne de kanepeye oturtmuyordum. Oturdu�u yerde kendini geri geri kayd�r�p s�r�kleyerek koltu�a ula�m��, tutunarak aya�a kalkmaya �al��m�� olmal� � demi�ti K�bra han�m. Aya��n�n bilekten k�r�lm�� oldu�una bak�l�rsa, zaten k�k�rdak yumu�akl���nda olan kemi�i ayak bile�ine y�klenen bedeninin a��rl���n� ta��yamam��t�. Al��ya al�nd� aya��, diz alt�na kadar. Doktorun s�yledi�ine g�re, tedavi ve t�bbi deste�e kar��n �ok yava� ilerleyen bir s�re� i�inde seyreden kemik geli�iminin bu c�ssedeki bir bedeni ta��r hale gelmesi uzun y�llar alacakt�. Daha da k�t�s�, bu s�re� i�erisinde yeni k�r�klarla kar��la�mak da ka��n�lmazd�. Uykusunda, yata��nda d�nmeye �al���rken kolunun k�r�lmas� i�ten bile de�ildi. �ok dikkat istiyordu bu bebe�in bak�m�... Genelde g�ler y�zl� bir bebekti Esma. Hen�z iki bu�uk y�ll�k �mr�ne s��d�rd��� onca s�k�nt�ya ra�men ya�ama as�k suratla bakm�yordu. G�zel oldu�u pek s�ylenemezdi. Zaman zaman bak��lar�na onu ilk g�rd���m zaman rastlad���m o donukluk yerle�se de siyah sa�lar�n�n �evreledi�i esmer y�z� g�l�msedi�i zaman ayd�nlan�yor, tombul yanaklar�n�n s�k��t�rd��� kara g�zleri iyice kaybolup ince bir �izgi halini ald���nda sevimli bir ifade oturuyordu �ehresine. �o�u zaman �ocuk park�nda rastl�yordum ona. � D � vitaminini do�al yoldan da alabilmesi i�in g�ne�li hi�bir g�n� ka��rm�yordu annesi. Bebek, puseti i�ine neredeyse s��amayacak kadar irile�mi�ti. �� ay �nce k�r�lan kaval kemi�i kaynam��, aya��ndaki al�� ��kar�lm��t�. Tek bir santimetrekareyi bile de�ecek ���ndan mahrum b�rakmayacak �ekilde g�ne�e uzat�lm�� ��plak bacaklar�ndan birinin di�erinden daha ince ve daha a��k tenli oldu�una bak�l�rsa al��dan hen�z ��kan k�r�lan bacak o olmal�yd�. Kal�n olan di�er baca��n �zellikle dizden yukar� b�l�m�, sekiz dokuz ayl�k normal kilolu bir bebe�in bedeni geni�li�indeydi nerdeyse.. �imenlerin �zerine serilmi� bir �rt� �st�nde oturuyordu ve hi� destek almadan �st bedenini ta��yabilmesi, iki bu�uk y�l�n� alm��t�.
D�rt ya��na geldi�inde hem c�ssesi hem de a��rl��� nedeniyle bebek puseti art�k kullan�labilir olmaktan ��km��t� Esma i�in. Esma� n�n evden d��ar�ya ��kart�lmas� sorununu da beraberinde getirmi�ti bu durum. Son zamanlarda pusete bile ancak iki ki�inin yard�m�yla oturtulabiliyordu zaten. G��l�kle de olsa kucakta ta��nabildi�i zamanlar �ok geride kalm��t�. Tekrarlayan k�r�klar ve al��larla, yatarak ya da uzanarak ge�irmek zorunda kald��� g�nler, haftalar d���nda, hava uygun oldu�u s�rece balkona s�k��t�r�lm�� bir koltuk �zerinde ge�iriyordu g�nlerinin �o�unu. Birbirine benzeyen g�nlere a��lan darac�k balkonda oturup geleni ge�eni seyretmek, mevsimlerin d�n���n� izlemek, k���k keyiflerinden biriydi Esma� n�n. Evet, avunulacak k���k keyifleri vard�. Bebek pusetinin yerini alan tekerlekli sandalyesi de bu keyiflerden bir di�eriydi. Evin d���ndaki d�nyaya ad�m atmas�n�n tek yoluydu bu tekerlekli sandalye... � Ad�m atmak � laf�n geli�iydi elbette.. Alt� ya��na gelmi�ti ve h�l� ayaklar�n�n �st�nde duram�yordu. �ki ki�inin yard�m�yla tekerlekli sandalyesine oturtulabiliyordu ancak. �zellikle annesi K�bra han�m i�in, Esma say�s�z k�r�klar ve al��larla sekiz ya��na geldi�inde hayat biraz daha zorla�m��t�. K�r�k riskini biraz daha azaltmak d���ncesiyle, bir y�l erteledikleri e�itim ��retim d�nemi art�k gelip �atm��t�. Esma ilkokula ba�layacakt�. Bir anlamda K�bra han�m da �yle... Esma� y� her g�n tekerlekli sandalyesi ile birlikte okula g�t�rerek teneff�slerde bekleyip, tuvalet ihtiyac�n� gidermesine yard�m edip, okul ��k���nda tekrar eve getirece�i g�nler ba�l�yordu K�bra han�m i�in. Hatta haftalar, aylar, belki de y�llar� Normal geli�imini tamamlayan sa�l�kl� bir �ocu�un ailesi i�in sevin� ve heyecan ile kar��lanacak bu yeni d�nem, yeni s�k�nt�lar�n ba�lang�c� anlam�na geliyordu Esma� n�n ailesi i�in. Esma i�inse, daha az korunakl� olaca�� bir ortam demekti bu. Kemikleri biraz daha g��lenmi� olmakla beraber Esma, k�r�k riskini halen �zerinde ta��yordu. �i�manl�k s�n�r�n�n hayli �tesinde olan kilolar�n� da. Avunduklar� tek �ey, hen�z y�r�yemiyor olsa da ayaklar�n�n �st�nde k�sa bir s�re durabiliyor olmas�yd�. Koltuk de�neklerine dayanarak ayakta bekleyebiliyor olmas� tekerlekli iskemleye oturup kalkmas�n� nispeten kolayla�t�rm��, en az�ndan tek bir ki�inin yard�m� yeterli hale gelmi�ti.
O g�ne kadar adeta bir kavanoz i�inde b�y�m��t� Esma. Site s�n�rlar�, anne ve babas�n�n �zeniyle �evrili, korunakl� k���k bir d�nyada b�y�m��t�. �nceleri puseti, sonralar� tekerlekli sandalyesiyle gezdirildi�i zamanlarda ba�l�ca �� u�rak yeri s�z konusuydu. Apartman�n az ilersindeki �ocuk park�, iki blok �tedeki spor sahas� ve arkadaki piknik alan�. Bu �� yerin de ortak �zelli�i, �ocuklar�n oynad��� alanlar olmas�yd�. �e�itli ya�larda, boy boy �ocuk. Esma, �ocuklarla konu�up onlara yak�nla�mak istese de �ocuklar ona yakla�m�yorlard�. Annesinin ona okudu�u masal, �yk� kitaplar�n�n �ocuk kahramanlar� d���nda ger�ek arkada�� yoktu. �ocuklar onu kendilerinden biri gibi g�rm�yorlard�. Hatta onun da bir �ocuk oldu�u fikrini benimsedikleri bile s�ylenemezdi.. Esma gerek bedeni, gerekse y�z hatlar� itibariyle, ya��n�n �ok �zerinde g�steriyordu.. S�rd�rd��� �ileke� ya�am�nda erken olgunla�t��� bile s�ylenebilirdi.. Esma� dan yedi ay k���k o�lum bir g�n ��yle demi�ti: � Anne, Esma teyzeyi balkonda g�rd�m, bana yavru kedisini g�sterdi. N� olur biz de bir kedi alal�m, H���? olmaz m�? � �nce isimleri kar��t�rd���n� d���nm�� ve � K�bra teyze demek istiyorsun, �yle de�il mi? � diye sormu�tum. � Hay�r, hay�r Esma abla, hani baca�� al��da olan � d�zeltmesiyle bile Esma� y� kafas�nda ya��t� olarak konumland�ramad���, en yak�n � abla � s�fat�n� yak��t�rabildi�i anla��l�yordu..
Esma i�in korunakl� d�nyas�nda o g�ne kadar s�rd�rd��� korunakl� ya�am�ndan ayr�lma ve tekerlekli sandalyesiyle bir s�n�f dolusu �ocu�un aras�nda yerini alma zaman� gelmi�ti.. Art�k ger�ek arkada�lar� olaca�� i�in sevin�li ve heyecanl�yd� Esma, K�bra han�m ise tedirgin g�r�n�yordu.. Yeni bir k�r�k endi�esiydi ��phesiz, bu tedirginli�inin g�r�nen, bilinen sebebi. Bir de dillendiremedi�i bir endi�e dola��yordu g�zlerinde..�ocuklar�n saf ve masum olduklar� kadar, ac�mas�z da olabilecekleri ger�e�iyle, Esma�n�n nas�l ba� edece�i endi�esi� Kemik k�r���yla �ok kez kar��la�m��t� Esma, k�r�k ac�s�n� biliyordu ama can k�r���yla hi� tan��mam��t�� K�r�k bir kol, k�r�k bir bacak al��yla kaynard� da, ya g�n�l k�r���, i� k�r���.. o nas�l kaynard�?...
Ve Esma, ilkokula ba�lad�. Semtteki en yak�n ilkokuldu. On on be� dakikal�k y�r�me mesafesindeydi. Yar�m g�n ��retim uygulanan bu devlet ilkokulunda, Esma� n�n sabah�� olmas�n� tercih etmi�lerdi annesyle babas�. B�ylelikle, sabah i�e gitmeden �nce tekerlekli sandalyesiyle birlikte Esma� y� ve annesini okula b�rakabilecekti Salman bey. Salman bey bir bankada m�d�r muavini olarak �al���yordu. Aslen Adanal�yd�, Kar�s� da �yle. Uzaktan akraba olduklar�ndan s�z etmi�ti K�bra han�m bir seferinde. K���k ya�ta evlendirmi�ler. On alt�s�nda ya var, ya yokmu�. �lk k�zlar� orada do�mu�. �kinci o�lu da. Ne var ki ya�amam�� her ikisi de. ���nc� o�lan do�du�unda, aileden kalma birka� mal� m�lk� sat�p �stanbul� a yerle�mi�ler y�llar �nce. Taha �stanbul� da b�y�m��. Sa�l�kl� bir �ocukmu�, �stelik �ok da zeki. Ondan sonra birka� d���k yapm�� K�bra han�m. Ama vazge�mek istememi� bir �ocuk daha do�urma sevdas�ndan. � On yedi sene sonra do�urdum Esma� y� � demi�ti K�bra han�m, buruk bir sesle� Taha, Esma� n�n do�du�u y�l liseyi bitirip, Ortado�u Teknik �niversitesi' nin �ktisadi ve �dari Bilimler Fak�ltesi Siyaset Bilimi ve Kamu Y�netimi b�l�m�n� kazanm��t�. Babas�yla birlikte Ankara� ya gitmi�ler, yurda yerle�tirmi�ti Salman bey o�lunu. K�bra han�m� ve Esma� y� yeni tan�d���m zamanlard�.
K�bra han�m Esma� y� okulda bekleyip ders aralar�nda bir �eye ihtiyac� olup olmad���yla ilgileniyordu. ��len son dersten sonra, eve birlikte d�n�yorlard� . Hen�z sonbahar�n yaza yak�n durdu�u g�nlerdi ve tekerlekli sandalyeyi iterek, y�r�yerek eve d�nebiliyordu K�bra han�m. Ya���lar ba�lad���nda, havalar so�uyup k��a d�nd���nde her g�n taksiye binmeleri gerekecekti. Bu hem masrafl�, hem de daha zahmetli g�r�n�yordu. Esma� y� tekerlekli sandalyesinden kald�r�p tekerlekli sandalyeyi ve Esma� y� taksiye bindirmek, evin �n�ne gelince arabadan ��kart�p tekrar tekerlekli sandalyesine oturtmak. Ger�i, Esma� n�n a��rl���yla y�kl� bir tekerlekli sandalyeyi itmenin de daha az zahmetli olaca�� s�ylenemezdi. Hele bedensel engelliler i�in en k���k bir kolayl���n d���n�lmedi�i, �stanbul� un y�ksek kald�r�mlar� boyunca y�r�rken k��e ba�lar�, ��p konteyn�r cepleri, garaj ya da park yeri giri�leri hatta park eden ta��tlar ile b�l�nen, daralan kald�r�mlardan caddeye inmek ve tekrar kald�r�ma ��kmak s�z konusu oldu�unda de�il kilolu bir engellinin ta��nd��� tekerlekli sandalyeyi itmek, bebek pusetini bile indirip ��kartmak meseleydi. � Allah� tan okuldan eve d�n�� yolumuzda tek bir kez kar��dan kar��ya ge�mem gerekiyor ve ���kl� bir yaya ge�idi var � demi�ti onlarla yolda kar��la�t���m�z bir g�nde K�bra han�m. Yolda durup biraz nefeslenirken, s�zlerine ��yle devam etmi�ti: � Ya kar��dan kar��ya ge�mek i�in bir �st ge�ide t�rmanmak ya da bir alt ge�idin merdivenlerinden inmek zorunda kalsayd�k? � Avuntuyu �are sayan bir kabulleni�e al��t�r�l�yordu insanlar bu �lkede. Ya�l�lara, engellilere, evlerinin d���nda ya�ama alan� tan�nmadan tasarlanm�� birimleriyle, bu mega kentte� Bir g�n K�bra han�mla sohbet ederken, s�z okuldan a��lm��t�. � Allah raz� olsun m�d�r beyden � demi�ti. � Esma� n�n s�n�f�n� giri� kat�na ta��d�. Asans�r yok. Esma� y� tekerlekli sandalyesiyle her g�n birinci kata ��kartmak ve sonra indirmek, hademenin yard�m�yla da olsa g�� oluyordu. �stelik, giri� kat�ndaki ��retmenler tuvaletini de kullanmam�za izin verdi m�d�r bey. ��rencilerin tuvaleti bir �st katta asl�nda. Orada da tek bir tuvalet alafranga, di�erleri alaturka, laf aram�zda... � K�bra han�m�n anlatt�klar�n� dinlerken, bir an dalm��t�m. � elimde bir sihirli de�nek olsayd�... � diye d��lemi�tim. � Bu �ehrin y�neticilerini bir g�nl���ne, evet evet sadece bir g�nl���ne Esma� n�n konumunda bedensel engelli bir vatanda� haline �eviriverseydim ve bu bir g�n�, evlerinin d���nda g�nl�k hayat�n i�inde ge�iriyor olsalard�, bir g�n�n�n sonunda da tekrar eski kimliklerine, makamlar�na ve sa�l�kl� bedenlerine d�nd�klerinde bu kentte ne gibi de�i�iklikler olurdu acaba? Kald�r�mlarda, caddelerde, ge�itlerde, parklarda, okullarda, tuvaletlerde, otob�slerde, minib�slerde, taksilerde, okul servis ta��tlar�nda.. Bedensel engelli insanlar�n ya�amlar�n� kolayla�t�r�c� d�zenlemelere, yeni uygulamalara tan�k olabilir miydik? � diye, ger�ek �tesi bir d���nceye kap�l�vermi�tim� �nsanlar�n umuttan medet uman bir yoksunlukla ya�amaya al��t�r�la geldikleri bu �lkede, gizli kalm�� hesapla�ma i�tah�m ortaya d�k�l�vermi�ti bu hayalle birlikte.
Esma okula ba�layal� iki ay kadar olmu�tu san�r�m. Bir sabah apartman kap�s� �n�nde rastlad�m onlara. Annesine okula gitmek istemedi�ini s�yl�yordu, h�r��n ve a�lamakl� bir sesle. Hi� arkada�� olmad���ndan, �ocuklar�n onu oyunlar�na katmad���ndan yak�n�yordu. � Sen �i�ko ve sakats�n, oynayamazs�n! � demi� bir tanesi. Onlar gibi ko�turup oynayamayaca��n� �oktan kabullenmi� zaten. Ama, � sessiz film � oyununa bile katm�yorlarm�� onu. Hatta izlemesine bile izin vermiyorlarm��, Onun tekerlekli sandalye ile inip ��kamayaca�� yerleri se�iyorlarm�� oyun alan� olarak. � Anne benim hastal���m bula��c� olabilir mi? � diye soran sesine, nedeninin bu olmas�n� dileyen ince bir umut gizlenmi�ti sanki� Anla��lan ilk can k�r���yla tan��m��t� Esma! Bu k�r��� kendince al��ya almaya �al���yordu� Bir k�r��� onarman�n bildi�i ve denenmi� tek yolu buydu ne de olsa. Onu korunakl� bir k�l�f ile sarmak ve ihtiyac� olan zamana b�rakmak. � Ona ihtiya� duydu�u zaman� tan�, annesinin bu soruyu yan�tlamas�na f�rsat verme! � diyordu i�imdeki ses ve bir ��rp�da kuruverdi�im, � G�nayd�n Esma, annen bana �ok g�zel resimler yapt���n� s�yledi. Bana ne zaman g�stereceksin? � c�mlesiyle iyi ki sezgilerimin s�z�n� dinlemi�tim. � Aaaa, bug�n resim dersi var � diyen heyecanl� sesiyle, ruh hali de�i�ivermi�ti bir anda. H�l�, avunulacak k���k keyifleri vard� Esma� n�n. Resim yapmak da bunlardan biriydi. Ve resim onar�c� i�levini bu kez de k�r�lgan bir an� boyay�p, �rt�vermekle g�stermi�ti�
Yar�y�l tatiline bile giremeden, korkulan ba�a geldi. Bu hepsinden de ciddi bir k�r�kt�. Kal�a kemi�i k�r�lm��t� bu kez. ��retmen ders saatinde, k�sa bir s�re i�in s�n�ftan ayr�l�nca olan olmu�, s�n�fa geri d�nd���nde Esma� y� tekerlekli sandalyenin dibinde yerde yatarken bulmu�. �ocuklar�n g�r�lt�c� bir a��zdan anlatt�klar�, s�n�f�n i�inde ko�u�tururlarken, Esma� n�n sandalyeden kayarak d��t���ym��. K�bra han�m, g�z� ya�l� ve bir yandan kendini su�layarak anlat�yordu olanlar�: � Yak�ndaki markete kadar gitmi�tim. Evin eksi�i bir iki par�a bir �ey almak i�in. Teneff�se kadar �oktan d�nerim diyordum. D�nd�m de ama, okula geldi�imde beynimden vurulmu�a d�nd�m. Ke�ke gitmez olayd�m! � Ambulans �a��rm��lar, Esma� y� i�ine koymu�lar, M�d�r bey de birlikte, do�ruca hastaneye Acil� e gitmi�ler. O an� tekrar tekrar ya�ar gibi anlat�yordu K�bra han�m. Bu kez Esma� n�n da, ailesinin de i�i zordu. �zellikle annesinin� Ameliyat olmu�, platin tak�lm�� ve belden a�a��s� bir aparatla birlikte al��ya al�nm��t�. Hi� k�m�ldamadan yatmas� gerekiyordu uzunca bir s�re. Tuvalet ihtiyac�n� gidermesi i�in bile k�p�rdat�lamazd�. S�rg� koyuluyordu alt�na. Esma� n�n y�z�ne, yine o donuk bak��lar yerle�mi�ti. Uysal g�r�n�yordu ama bu tedirgin eden, �l�mc�l bir uysall�kt�. F�rt�na �ncesi sessizlik gibi... Okul hayat� da al��l� alt bedeni ile birlikte ask�ya al�nm��t�...
Pencerenin kenar�na ta��nan yata��nda �ylece uzan�rken, d��ar�y� seyretmek ya da televizyon izlemek d���nda yapabilece�i pek bir �ey yoktu. Bir de kitaplar�n resimlerine bakabilirdi ancak. Okumay� hen�z s�kemeden gelmi�ti bu kaza ba��na. Onu biraz olsun oyalamak, e�lendirmek i�in K�bra han�m, f�kralar, resimli �yk� kitaplar� okuyordu k�z�na. O g�ne kadar okulda ��rendiklerini unutmamas� i�in de okuma fi�lerini tekrar ettirmeye �al���yordu. Ama Esma, eskisi gibi ilgilenmiyordu bunlarla. Okuldan da �ocuklardan da kitaplardan da ��retmeninden de so�umu�tu sanki. Bir grup s�n�f arkada�� ile ��retmeninin ziyarete geldiklerinden s�z etmi�ti K�bra han�m. Ama Esma �ok so�uk, hatta k�r�c� davranm�� onlara. Konu�malar�ndaki tonlamalar, k�sk�nl��� ve ac�mas�zl��� birle�tiren kavgac� bir tonlamayd�. Annesine, hatta babas�na kar�� da huysuz ve h�r��nd� tav�rlar�. Davran��lar�nda ve s�zlerinde sevecenlik ve �efkat izlerine rastlayabilecek tek canl�, kedisi Kakt�s� t�. Bu ismi Esma takm��t� kedisine. Babas� bir ak�am eve geldi�inde getirmi� beraberinde. Salman bey, i� ��k��� arabas�n�n �n tekerle�inin dibinde titrerken bulmu� onu. Ya�murdan sucuk gibi �slanm�� ve derisine yap��m�� simsiyah t�yleri aras�ndan kemikleri say�lan bu yavru kediyi g�r�nce, orada �ylece b�rakmaya g�nl� elvermemi�, al�vermi�. Hem Esma i�in, biraz oyalanabilece�i bir de�i�iklik ve zamanla bir arkada� olaca��n� d���nm��. �nce do�ruca bir veterinere u�ram��, gerekli kontrolleri, bak�m� yap�ld�ktan ve nas�l besleyeceklerini ��rendikten sonra eve getirmi�. � Benim derdim ba��mdan a�k�n zaten, bir de bu kedi ��kt� ba��ma � diye dert yanm��t� K�bra han�m ayak�st� Kakt�s� �n eve geli� �yk�s�n� anlat�rken. � ( ... ) Esma �yle sevindi, �yle sahiplendi ki hayvan�, raz� oldum ben de! Ne diyeyim... � diyen sesinde, k�z�n�n k���k mutluluklar�na vesile olabilmenin buruk avuntusu hissediliyordu� Esma bana kedisini tan��t�rm��t� bir g�n. � Ad� Kakt�s � demi�ti. � Ben koydum ad�n�. Babam onu kuca��ma verdi�inde o kadar zay�ft� ki onu tutmaya �al���rken kemikleri elime batm��t� � diye de eklemi�ti ard�ndan. Alt� yedi ya�lar�ndaki bir �ocu�un yapt��� bu, tuhaf oldu�u kadar da anlaml� benzetme, beni �a�k�nl��a s�r�klemi�ti. Ya, annesinin ona okudu�u �ocuk kitaplar�ndan ya da televizyondan ��renmi� olmal�yd� kakt�s bitkisini ve tutmaya �al���rsa dikenlerinin ellerine bataca��n�. Nerdeyse d�rt duvar aras�nda ge�en, annesinin ihtimam� ile �evrelenmi� hayat�nda, bu deneyimi bizzat ya�am�� olmas�, �ok d���k bir olas�l�kt�. Ayr�ca, bir kakt�s� ger�ekten tutmu� eller, ele gelen kemiklerin hissettirece�i duyguyu, � batma � olarak tan�mlamazd�. Belli ki Esma, hayal g�c�n� kullanm��t� bu ili�kilendirmeyi yaparken. Peki ama, ele gelen kemiklerle, ele batan dikenleri nas�l �zde�le�tirmi�ti acaba? Belki de kemiklere dokunman�n onun deneyimindeki kar��l���, � k�r�k ve ac� � �a�r���m�yd� sadece. Aynen kakt�s�n � dikenli, ac� � �a�r���m�nda oldu�u gibi. Ve ne tuhaf ki bir ba�ka benzetme y�n� itibariyle de kendi �ileke� ya�am�n�n dibinde b�y�yen kedisi i�in, bundan daha uygun bir isim d���n�lemezdi. Kakt�s... �ileke� bir bitki... En sert topraklarda, ��l�n kuru havas�nda s�rd�r�r ya�am�n�� Esma y�re�inde zaten hep ta��d��� dikenli ac�s�n�n yan� ba��nda Kakt�s� e de yer a�m�� oluyordu b�ylelikle. Yata��na ba��ml� ge�en �� ay�n sonunda k�smi al��l� da olsa tekerlekli sandalyesine terfi edebilmek biraz y�z�n� g�ld�rm��t� Esma� n�n. Ne var ki okuldan da derslerinden de epey geri kalm��t�. Arkada�lar� okumay� yazmay� s�km��ler, aritmetikte ilerlemi�lerdi. Hen�z al��dan tamamen kurtulmad��� i�in okula devam etmesine izin vermiyordu doktoru. Risk almaya gelmezdi. Anla��lan bu sene b�yle ge�ecekti. Fakat bu Esma� n�n seneye 1.s�n�f� tekrar okumas� anlam�na geliyordu. Okula yeni ba�layacak bir ya� k���k �ocuklarla birlikte. Oysa Esma seneye dokuz ya��n� s�r�yor olacakt�. Yani di�erlerinden iki ya� daha b�y�k ve �lkokul 1.s�n�fta� Zaten iri yar� bedeni ve ya��ndan b�y�k g�steren y�z hatlar�yla �u anda bile, sekiz ya��nda bir �ocuk oldu�una kimse inanmazd�. Ayr�ca bir �st s�n�fa devam edecek olan arkada�lar�ndan ve ��retmeninden de ayr�lmas� gerekecekti. Yeni arkada�lar edinme s�recinin yine dikenli, k�r�kl� ve sanc�l� ge�mesi de b�y�k ihtimaldi� K�bra han�m, Esma� n�n e�itimi, beden sa�l��� ve ruh sa�l��� aras�nda �mitsiz bir ��kmazda bocal�yordu. ��retmeni ve okul m�d�r� ile b�t�n bu ayr�nt�lar� konu�up �ocu�un kaybetti�i bu �� ay� ve ders y�l� sonuna kadar da kaybedece�i zaman� eve gelecek bir �zel ��retmen e�li�inde yerine koymas� ve sene sonunda Esma� ya, s�n�f�n� ge�mek i�in bir s�nav hakk� tan�nmas� ��z�m yolu olamaz m�yd�? Bunu K�bra han�ma s�yledi�imde, � Olur mu dersin? Okul bunu kabul eder mi? Uygun bir ��retmen bulabilir miyiz ki? � sorular�n� bir gayret pe� pe�e s�ralayan yorgun sesinde, zay�f da olsa bir umut k�p�rt�s� seziliyordu.
Sevtap ��retmen, haftada �� g�n gelmeye ba�lam��t�, K�bra han�mlara. Salman beyin i� yerinden bir arkada��n�n k�z� oldu�unu s�ylemi�ti K�bra han�m. �ocuklar� �ok sevdi�inden g�ler y�zl�, sevecen ve sab�rl� oldu�undan s�z etmi�ti. Babas� Kenan bey, Esma� n�n durumundan bahsetti�inde, � hem ��retmenlik deneyimi kazan�r, hem de �al���p har�l���m� ��kartm�� olurum � demi�, kendisi talip olmu� bu i�e. �stanbul �niversitesi, Hasan Ali Y�cel E�itim Fak�ltesi� nde, S�n�f ��retmenli�i b�l�m�nde son s�n�f ��rencisiymi�. Okulunun ders saatleriyle �ak��mayacak �ekilde ayarlam��lar, geli� gidi� g�n ve saatlerini. � Sevtap ��retmeni �ok sevdi Esma. Gelece�i g�nleri sab�rs�zl�kla bekliyor. Verdi�i �devleri hemen yap�p bitiriyor. Okumay� �oktan s�kt�. Art�k kendisi okumak istiyor �yk� kitaplar�n�. Allah kar��m�za b�yle birini ��kartt�, �ok ��k�r � diyen sesinden, onun da Sevtap ��retmeni sevdi�i anla��l�yordu. O�lu Taha� n�n da y�ksek lisans�n� tamamlamak �zere oldu�undan s�z etmi�ti laf aras�nda. � Bu g�ne kadar Esma� n�n rahats�zl���yla u�ra�maktan, Taha ile neredeyse hi� ilgilenemedik. Ankara� larda bi ba��na kald�. Kendi kendine bakt� yavrum. Y�z�ne hasret ge�ti seneler... Tatildeeen tatile g�rd�k y�z�n�. Esma� y� kime b�rak�p, nas�l yan�na gideyim! � s�zlerinde ve sesinde h�z�n, ac�, �aresizlik, �zlem ve o�luna kar�� annelik g�revini yerine getirememi� olman�n su�luluk duygusu birbirine kar���yordu. Taha ile Sevtap� � birbirine yak��t�r�yordu sanki. Belki de o�lu i�in bundan sonra bir �eyler yapabilmek arzusu ve �midiyle. Ders y�l� bitmek �zereydi. May�s sonlar�yd� san�r�m. Esma� n�n alt� ay �nce k�r�lan kal�a kemi�i kaynam��, al��dan ve aparattan kurtulmu�tu ama hala y�r�yemiyordu. Sevtap ��retmen, Esma� y� ders �al��t�rmaya devam ediyordu. Esma, ��retmeninin gelmedi�i g�nlerde, �devlerini yap�yor, kendi kendine �al���yordu iyice yakla�an s�nav�na. Balkona ta��nan koltuk yine k��esindeki yerini alm��t�, �zerindeki Esma ile birlikte� �yice semirmi� g�r�n�yordu Kakt�s, miskin miskin bir k��ede g�ne�e uzatt��� bedeniyle. Esma hi� y�z vermiyordu ona bu aralar. Kuca��ndaki beyaz tahtaya bir �eyler yaz�p �iziyordu s�rekli. Kakt�s, d��man olmu�tu o kuca��ndaki kocaman beyaz �eye. Oras� Kakt�s� �n yeriydi; Esma� n�n kuca�� yani. Uyuklad��� yerden do�rulup �n ayaklar� �zerinde iyice bir gerindikten sonra siyahlar aras�na geli�ig�zel serpilmi� ve g�d�s�nda par�a lekeler halinde konumlanm�� beyaz�yla, uzun, parlak, siyah t�ylerini kabartarak pervas�z bir nadanl�kla sal�nd��� anlar, b�r�nd��� heybetli g�r�n�m�n fark�ndal���n� ta��yan bir sayg�nl�k ilan�yd� sanki� Esma� n�n kuca��ndaki o beyaz �eye, g�zda�� vermeye �al���r bir hali oldu�u bile s�ylenebilirdi�
Haziran ortalar�nda, s�cak ve rutubetli bir Cumartesiydi. K�bra Han�ma semt pazar�nda rastlam��t�m, ilk kez yaln�z g�r�yordum onu. � Esma� y� evde abisiyle b�rakt�m. Taha d�nd� Ankara� dan. Ben de f�rsattan istifade, �ar�� pazar i�imi halledeyim dedim. Hem Esma�ya biraz �st ba� da almam laz�m. K�yafetleri olmuyor �st�ne. Ahh, biraz olsun zay�flayabilseydi� Doktor denize girmesini, su i�inde hareket etmesini tavsiye...� zembere�i bo�alm�� gibiydi kurdu�u c�mlelerin. � Esma da s�nav�n� ge�mi�, eh Taha da burada demek, �ifte g�z�n�z ayd�n �yleyse! � demeye g��l�kle f�rsat bulabilmi�tim. O, huzursuz bir ruh hali i�inde, anlatmaya devam ediyordu. Salman bey emekli olmay� d���n�yormu�. G�neyde bir yer alabilirlerse, Bodrum�da ya da Marmaris� te �rne�in. Oraya yerle�ebilirlermi� �stanbul� daki evlerini sat�p. Orada k���k bir turistik e�ya d�kk�n� a�may� da hayal ediyormu�. B�ylelikle, hem bir ek gelir kap�s�, hem de emeklili�inde oyalanacak bir i�i olurmu�. � En fazla, Esma� n�n sa�l��� i�in istiyor babas� bunu. Hakl� da. �klimi g�zeldir oralar�n. Bol g�ne�, temiz hava. S�k s�k denize girme f�rsat� olur b�ylelikle. Belki y�r�meye ba�lar art�k! Ama, yeni bir �evreye al��mak, kom�ular�mdan ayr�lmak fikri �ok zor geliyor bana. Hadi bahar, yaz mevsimi neyse, ya koca bir k��? Bir ba��na nas�l ge�er oralarda? Hem Esma s�n�f�ndan, ��retmeninden geri kalmas�n diye bunca u�ra�t�k. S�n�f�n� ge�ti �ocuk. �imdi ba�ka bir �ehirde, yeni bir okul? � S�zleri, duygu ve d���ncelerindeki gel-gitleri ta��yordu. Belli ki, �stanbul� dan temelli ayr�lmak istemiyordu K�bra han�m. Ama ne baba ne de koca evinde, �stelik Esma eksenli ya�amlar�nda kendi arzu ve isteklerini dile getirmek, bunlar� y�ksek sesle s�ylemek gibi bir l�ks� olmam��t� hi�...
Salman bey Haziran ay� sonunda emekli olmu�tu. Taha� n�n da �stanbul� da olmas�ndan faydalanarak K�bra han�m� ve Esma� y� �stanbul� da b�rak�p, kendisi Marmaris� e gitmi�ti. Sat�n alabilecekleri bir ev bulmak, hatta denize ve b�t�esine yak�n duran bir evi hemen ba�lamak �zere. Oturmakta olduklar� evlerini de sat��a ��kartm��lard�. K�bra han�m h�l� temelli ta��nma fikrine al��amam��t�. Sat��a ��kartt�klar� evlerini g�rmeye gelenlere, isteksiz bir �ekilde gezdiriyordu evi. Gizliden gizliye bir umut b�y�t�yordu i�inde evin sat�lmayaca��na dair. Bu umudu beslemesinin bir de dayana�� vard� asl�nda. Hen�z Salman bey bilmiyordu ama, Taha ile Sevtap aras�nda bir yak�nla�ma olmu�tu. Taha Ankara� dan d�nd���nde tan��m��t� Sevtap ��retmenle. Sevtap ��retmenin, Esma� ya ders �al��t�rmak i�in haftada �� g�n eve gelmeye devam etti�i zamanlard�. Dersi bitirip ��kmas� genellikle ak�am� buluyordu. O s�ralar Sevtap� �n kendi s�navlar� da oldu�u i�in daha ge� geliyordu Esma� ya ve ��kmas� da ge� oluyordu haliyle. Onu evine Taha b�rakmaya ba�lam��t�. Bu tan���kl�k, arkada�l��a do�ru yol almaya ba�lam��t� zamanla. Bir yak�nl�k do�mu�tu aralar�nda. K�bra han�m �ok sevinmi�ti bu i�e. O zaten Sevtap� � k�z� gibi seviyordu. Esma da Sevtap ablas�n� dilinden d���rm�yordu hi�. � �ocuklar ilerde evlenecek olurlarsa, bu evde otururlar. Kendi arzular�na g�re dayay�p, d��erler. Ev sat�lmas�n istiyorum � demi�ti K�bra han�m. Salman bey hen�z d�nmemi�ti Marmaris� ten. K�bra han�m�n s�yledi�ine g�re birka� uygun ev alternatifi bulmu�tu Salman bey ama karar veremiyordu. Kar�s�n�n da birka� g�nl���ne Marmaris� e gelmesini ve birlikte karar vermelerini istiyordu. Hem evin adresi belli olduktan sonra en yak�n ilkokula Esma� n�n kayd�n� da yapt�rmak, en az�ndan �stanbul� dan kayd�n� ta��mak i�in neler istenece�ini ��renmek gerekiyordu. Nerdeyse Temmuz ay� bitmek �zereydi. Ta��nma ve yerle�me fasl�n� okullar a��lmadan �nce halletmeleri �artt�. Zaman gitgide daral�yordu. �nce, � Esma� y� abisine b�rak�p, birka� g�nl���ne gitsem mi?, ne dersin? � diye sormu�tu K�bra han�m. Sonra da, � G�nl�n�n be�endi�i evi tutsun Salman Bey. Benim zaten hi� gidesim, yerle�esim yok oralara...� diye de�i�tirir gibi olmu�tu fikrini. Asl�nda Taha� n�n, Esma� y� ve evi birka� g�nl���ne de olsa idare edip edemeyece�i endi�esini ta��d��� g�zlerinden okunuyordu K�bra han�m�n. � K�bra han�m, sen atla otob�se git, hem oturaca��n evini kendin g�r be�en, hem de �stanbul� daki evi satmaktan vazge�irirsin belki Salman beyi. Taha ile Sevtap� tan s�z edince, o da evi elde tutma fikrine s�cak bakabilir. Hem sen burada, �ocuklar�n ne yiyip ne i�ece�ini hi� dert etme. Ben bir �eyler yapar b�rak�r�m onlara. Her g�n de u�rar�m. Taha senelerce, tek ba��na kendine bakmad� m�?, Esma� y� da idare eder birka� g�n, sen hi� merak etme!� s�zlerimin ard�ndan, ertesi g�n gitmeye karar vermi�ti. Be� g�n sonra d�nd�ler birlikte. K�bra han�m�n y�z� g�l�yordu. Salman beye �ocuklar�n durumundan s�z edince evi satma fikrinden vazge�mi�. �ok da sevinmi� bu duruma. �Desene, bizim bankadaki Kenan� la d�n�r olaca��m � diye de �imdiden havaya girmi� hatta. Ev konusuna gelince mevcut alternatifler aras�nda fiyat� en uygun olan�nda karar k�lm��lar. � Biraz elden ge�irilmek ister ama olsun, zamanla yapar�z, yava� yava�. �o�unu pe�in �dedik. Gerisini de birka� vadede �demek �zere anla�t�k. Elimizdeki t�m nakdi nerdeyse t�kettik ama �stanbul� daki ev sat�lmayacak hi� olmazsa � diye heyecanla anlat�yordu K�bra han�m. � Annemden kalan birka� par�a yer vard� Adana� da. Onlar� da sat��a ��kartt�k. Allah kerim! � diyen sesinden, yeni bir hayata ba�lama fikrini art�k kabullendi�i, hatta benimsedi�i anla��l�yordu. Salman bey A�ustos ay�n� da Marmaris� te ge�irmi�ti. Olaylar�n ak��� do�rultusunda, �stanbul� daki evin sat�lmas�ndan vazge�ilince turistik d�kkan a�ma fikrini de ertelemek durumunda kalm��t�. Harcama �nceliklerini de�i�tirmek gerekmi�ti. Bu s�re zarf�nda, evin boya badana i�lerini halletmi�, ta��nmaya haz�r hale getirmi�ti. Hatta, �stanbul� daki evde kalacak olan Taha� ya b�rakacaklar� e�yalar� da d���nerek, yeni eve yeni beyaz e�yalar ve bir oturma tak�m� alm��t�. Perdeleri bile halletti�ini s�ylemi�ti K�bra han�m. Ta��nd�ktan sonra yap�lacak fazla i� b�rakmamaya �al��m��t�; ��nk�, Esma� n�n okul hayat�na adapte olmak gerekecekti yine. Bu arada Esma� n�n okul kayd� da yap�lm��t�. Eyl�l ay� i�inde okullar a��ld���nda Esma, ilkokul 2.s�n�fa ba�layacakt�. Ve Eyl�l gelip �att�. �ki ay i�inde bunca �eyi halletmi� olmalar� inan�l�r gibi de�ildi. � E�er zaman olaylar�n s�ralan���ysa,...� der J. L. BORGES, � Ne kadar �ok olay ya�an�rsa, o kadar �ok zaman ge�ece�ini kabul etmeliyiz...�. Bir kitab�nda okudu�um bu s�z�n i�indeki anlam� o zamanlar, � ne kadar olay, o kadar zaman � form�l�yle alg�lam��, olaylar�n s�ralan��� ile zaman�n ger�ekten ak��� aras�nda, - ge�en s�re anlam�nda - do�ru orant�sal bir korelasyon olaca��n� d���nm��t�m. Oysa, bu �nermenin i�indeki ger�ek anlam� �imdi daha iyi kavr�yordum. O kadar �ok olay ya�anm��t� ki bu iki iki bu�uk ay i�inde, daha �ok zaman ge�mi� olmal� duygusuna kap�l�yordu insan� Evden eve nakliyat firmas�n�n kapal� uzun arac�, apartman�n �n�ne boydan boya park edinceye kadar, ta��nma ger�e�i bana bu kadar yak�n durmam��t�, nedense. E�yalar� sar�p paketlemeye, mobilyalar� ta��maya ba�lad�klar�nda bo�almaya ba�layan evle birlikte ger�e�in ��plak y�z� de g�r�nmeye ba�lam��t�� Bah�eye ��kart�lm�� tekerlekli sandalyesinde oturan Esma, o b�y�k beyaz �eyi sonunda yerinden etmi� olman�n �al�ml� edas�yla kuca��na kurulmu� olan Kakt�s ve tekerlekli sandalyeye dayal� bir �ift koltuk de�ne�i, bu hareketli resmin dura�an tek karesi gibiydiler�
Esma o anda zihnimde deklan��re bas�lm�� sekiz bu�uk ya��ndaki bu foto�rafla, dokuz ayl�kken bana � Ho� Geldiniz � ziyaretine geldi�inde onu ilk kez g�rd���m foto�raf aras�nda gelip gidiyordu belle�imde� �imdi on dokuz ya��nda olmal�yd�; o�lumla ya��t.! Demek ki, bu kadar �ok zaman ge�mi�ti! Ama ben, daha az zaman ge�mi� gibi, hatta sanki d�n gibi bir alg�lama i�indeydim h�l�. ��te yine BORGES, hakl� ��k�yordu �nermesinde; Tam tersine �evirdi�imizde, ��yle de denebilirdi; � E�er zaman olaylar�n s�ralan���ysa, ne kadar az olay ya�an�rsa, o kadar az zaman ge�ece�ini kabul etmeliyiz � Anahtar s�zc�k buydu i�te: � ya�an�rsa ��
G�zlerim, elimde tuttu�um gazetenin i� sayfalar�ndan birine s�k��t�r�lm�� bir il�na kilitlenmi�ti�
Esma� y� ve ailesini yolcu ettikten sonra, birlikte ya�anm��l�klar sona ermi�ti. SARIKAYIN ailesiyle herkesin kendi hayatlar�na da��ld��� o kav�akta ayr�lm��t�k. Sevtap ile Taha� n�n nik�h t�renlerindeki k�sa birlikteli�imizi ve telefonla konu�arak payla�t�klar�m�z� � ya�anm��l�k � kapsam�na ald���m� varsaysam bile onlar� kendi hayatlar�na yolcu ettikten sonra ya�anm��l�klar�m�z azalm��t�� Zamana yay�lm�� telefonlar�n ta��d��� ya�anm��l�klar, � ya�anm�� az olay � tan�m�na girerdi ancak... ve az zaman ge�mi� olmal� duygusuna kap�lm�� olmam da i�te bu y�zden do�ald��
Bu kadar �ok zaman ge�mi� olamazd�� �imdi on dokuz ya��nda olmal�yd�� Olacakt�� O l m a l � y d ��
Esma� n�n vefat ilan�; kal�n, �ift �izgili bir �er�eve i�ine al�nm��t�� Korunakl�yd�� |