wholesale jerseys wholesale jerseys china wholesale nfl jerseys from china wholesale jerseys free shipping wholesale nfl jerseys online coach outlet coach handbags outlet coach handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors handbags outlet michael kors outlet

www.sizedebiyat.com SiZedebiyat Edebiyat Enstit�s�

�YK� BULVARI

Telif Hakk� Sahibi: Emel BAYKARA

CEHALET

Elimdeki gazeteyi okurken her nedense dalm��t�m. Kafam�n i�inde kelimeler �deta dans ediyordu. Sanki bir kelime havuzundayd�m. En parlak, en �arp�c� kelimeyse adakt�. Adak deyince insan�n akl�na Telli Baba, Tuzcu Baba, yat�rlar falan geliyor. Otuzlu ya�lar� devirene kadar hi� adak adamam��t�m. Yani bunca sene hi� ihtiya� duymam��t�m. Yaln�zca bir kez; can dostum dedi�im insan�n mutlu olmas� i�in! Tabii, kendim i�inde ufak da olsa bir �ey istemi�tim.  

K��e yaz�s�n�n konusu: adakt�. T�rkiye� nin �arp�c� bir g�r�nt�s� vard�. Elimdeki yaz�ya bakt�m kimin diye; Mithat �NAL� �n. D���nd�r�c�, mant�kl� bir yaz�yd�. Bilgilendirme yapm�� olmas� i�imi rahatlatt�. Birileri bilgilendirmezse insanlar �ok yanl�� davran��lar sergileyebiliyor ve bazen bunun �n�ne ge�ilemiyor. Hem ho� manzaralar olu�muyor fark�ndaysan�z. Ger�i, hayat�m�n bir d�neminde bu �arp�c� g�r�nt�n�n i�inde yer ald�m.  

Bir g�n k�zlarla g�r��ece�iz fakat arkada�lardan biri ge� kald�. Neyse ki, �ok bekletmeden gelmi�ti. Otob�ste ya�l� bir teyzeyle tan��m��. Dertle�mi�ler, teyze sevmi� bizim k�z� ve okunmu� �eker vermi�. Hani onun ada�� olmu� ya, sende �eker da��tmaya bu camiye gel demi�. Arkada��m o g�n b�t�n k�zlara okunmu� �eker verdi. Hemen o anda mendil i�ine sar�p saklad�k.  

__ Eve gidince mendilin a�z�n� bir iple ba�lay�n, dua okuyun ve bir kap� arkas�na as�n. 

dedi. � �yi yapar�z � deyip kestirip att�k. Hemen gidip bir kafeye oturduk. Ak�am eve gidince s�yleneni harfiyen yapt�m. Kap� arkas�na ast�m. Bir senenin sonunda dile�imiz olursa camiye gidip �eker da��tacakt�k. 

Aylardan �ubatt�, �ok so�uk bir g�n de�ildi. Hatta g�ne� biraz y�z�n� bize g�stermi�ti. Ortak bir yer olan Kad�k�y� de bulu�tuk.  Gidece�imiz yer Altuniz�de� de bir cami. Hep birlikte otob�se bindik. Sekiz ki�i kadar var�z. Nerede inece�imiz konusunda otob�ste bir curcuna ya�ad�ktan sonra � buras� olmal� � deyip indik. Yan�m�zdan ge�en insanlara, � Sayid Ahmet Camisi nerede biliyor musunuz? diye soruyorduk. Kimileri cevap veriyor, kimileri de omuz silkiyordu. Sonunda ya�l� bir amca, camiin yerini tarif etti. D�z bir yolda epey y�r�d�k. O s�rada yan�m�zdan ge�mekten olan bir kamyon, su birikintisinden h�zl�ca ge�erek bizi �slatt�. O zaman ba�r��maya ba�lad�k. �st�m�z kirlenir gibi olmu�tu. Bir s�re sonra sakinle�tik. Sayid Ahmet Camiin tabel�s�n� g�rd���m�z an �ok rahatlad�k. ��eriye girdik. Dik bir yoku�tan a�a�� do�ru inerken insanlar�n �eker da��tt�klar�n� fark ettik. Hemen elimizdeki �eker kutusunu a�t�k. 

�ekeri da��tmaya ba�lad�k, kutuya her elini atan, � Allah kabul etsin � diyordu. Bir grup �ingene vard� ki, her defas�nda ilk kez kar��la��yormu� gibi yap�p bir s�r� �eker al�yorlard�. Art�k epey a�a��dayd�k. Camiye yakla�m��t�k. �ok kalabal�kt�; kad�nl�, �ocuklu, erkekli gruplarlard�.  

Arkada�lar�mla camiin �n�nde durdu�umuz s�rada �evreyi incelemeye ba�lad�m. Birka� kad�n�n parmakl�klar�n�n aras�ndan bereketlensin diye c�zdan�n� ge�irdi�ini g�rd�m. Oysaki bereket i�in kocas�n�n ve kendisinin gece g�nd�z �al��mas� gerekti�inin fark�nda de�ildi. Bu s�rada �n�m�ze bir kad�n gelip dikildi. Ba��n� geli�i g�zel bir ba��rt�yle �rtm��, eski bir pard�s� �zerinde herkesten bir milyon topluyordu.  

__ Neden herkesten bir milyon istiyorsunuz? 

diye sordu arkada��m. Kad�n, y�z�ndeki alayc� ifade ile a�z�n�n kenar�n� kayd�rarak: 

__ Elli tane bir milyon toplad���n zaman ev sahibi olabilirsin diye s�ylerler�  

dedi. Tam o s�rada sa�lar� beyaz, sert bak��l�, �zerinde siyah paltosu olan bir adam ba��rmaya ba�lad�.  

__ Kendini bilmez, sen ne yapt���n� san�yorsun? Sizin gibiler y�z�nden bu memleket, bu h�le geldi! Dilencilik yap�yorsun!  

__  Ben dilencilik yapm�yorum, dikkatli konu�! 

__ Herkesten bir milyon al�rken iyi oluyordu de�il mi? 

__ Evet, ald�m. Ama b�yle bir gelene�imiz var! 

__ ��te, bende onu kast ettim. Senin gibi dilenciler, b�yle �eyleri uyduruyor. 

__ Diyelim ki, para i�in yap�yorum, bundan sana ne? 

__ Y�! Demek kabul ediyorsun?  

__ Ben kabul etmedim ki, benden sana ne dedim yaln�zca?  

diye ba��r�rken kad�n elini sallad�. 

__ Bana do�ru elini sallama, sayg�s�z! 

Adam kad�n�n �zerine do�ru gelmeye ba�lay�nca ona vuraca��n� sand�k. Birka� ki�i adam� kenara �ekti. Kad�n elindeki paralar� cebine at�ktan sonra oradan uzakla�t�.  

Camiin kenar�ndan olan� biteni seyrettikten sonra ��yle d���nd�m: � G�rd�klerim, �iddetin bir ba�ka y�n�yd�. Her zaman savundu�um bir nokta vard�r ki k�t� olan bir davran���n, k�t� oldu�unu anlatman�n �ok �e�itli yolu vard�r. Toplum olarak, kar��m�zdaki ki�iyi a�a��layarak, alaya alarak vermek istedi�imiz dersi veremeyiz. �rne�in, k�t�l��e k�t�l�kle cevap verilemeyece�i gibi� � Bu y�zden bu �ahit oldu�um olay, sadece �iddet i�eren bir g�r�nt� olarak haf�zamda kald�. 

Ortal�k tekrar sakinle�ince incelemeye kald���m yerden devam ettim. Biraz ilerde renkli kurdele ve ip satan kad�ndan sat�n ald�klar� kurdeleyi ya da ipi otlar�n �zerine doland�rarak, dua ederek, k���tlara dileklerini yazarak dola�an kad�n ve k�zlar g�rd�m. Kalbinde ba�lanan nefreti g�rmezden gelerek, ipin k�smetini a�mas�n� bekleyen gen� k�zlar. Biraz daha ileri do�ru bak�nca bir a�ac�n b�t�n dallar� renkli mendillerle, yazmalarla dolu oldu�unu g�rd�m. Kalbindeki sevgiyi, aray���, bir a�ac�n dal�na, bir mendille asmalar� ve bir dal par�as�n�n bunu ger�ekle�tirmesini beklemelerini anlamak olduk�a zor! 

B�t�n bu g�rd�klerime inanmakta ger�ekten zorluk �ekiyordum. Allahtan beklemek varken, a�a�tan, bitkiden, cans�z bir �eyden medet ummak biraz tuhaft�. Garipsemi�tim, insanlar�n adaklar adad�klar�n� bilirdim, a�aca yazma ya da mendil asmalar�n� da anlayabilirdim ama bu denli ileri gidip bir ipten medet umacaklar�n� d���nmemi�tim. 

Biraz cami etraf�nda dola�al�m, belki bir yat�r varsa dua ederiz diye d���nd�k. �evrede �a�k�nca dolan�rken dua eden insanlar� fark etmemizle yanlar�nda soluk almam�z bir oldu. Bir pencerenin �n�ndeydiler. ��eri do�ru bakma ihtiyac� duydum. ��te o noktada kafamda �im�ekler �akt�. ��nk� insanlar, i�erde namaz k�lanlara do�ru dua ediyorlard�. Arkada�lar�ma durumu anlatt���mda, � Aman Allah�m! Ne kadar d���ncesiz bir milletiz! � diye tepki g�sterdiler. Nereye do�ru dua etti�ine baksana! Sanki o insanlara dua ediyormu� gibi olmuyor mu �imdi? G�rd�klerimiz kar��s�nda s�ylenip duruyorduk. Derken ortada duran uzun bir ot y���n� vard�. Bir arkada��m� oraya s�r�kledim ve otlar�n �zerindeki k���tlar� okumaya ba�lad�k.  

� �niversiteyi kazanay�m �. 

� Kocam eve geri d�ns�n �. 

� Hay�rl� bir k�smetle evleneyim��  

Daha belki akl�ma gelmeyen bir s�r� istek�  

Ge�en sene yaz�n ba��yd�, babamla kumsalda y�r�yorduk. Kumlar�n aras�nda bir k���t par�as� g�z�k�yordu. Babam yerden al�p hemen a�t�. Yaz� �ok okunakl� de�ildi. Zar, zor okuduktan sonra yaz�lanlara g�lm��t�k. ��nk� mektup sahibi dileklerini yazd��� k���d� denize at�nca ger�ekle�ecek diye d���nm�� olmal�. Fakat deniz �ekilince kupkuru, kumlar�n i�inde duruyordu. Birisinin �stanbul� da kalmas�n�, yurt d���na gitmemesini bu arada zay�flamay� ve iyi k�t� bir diploma almak istedi�ini yazm��. Babam i�ine ta� koyup mektubu buru�turup denize att� o an. � Yoksa bunu yazan sen misin? � diye de espri yapm��t�. Ben de � denizden medet umacak kadar k���k beyinli de�ilim � demi�tim. � K���k d�nyalar�m�z var olmal� ki, b�ylesi komik i�ler yap�yoruz � diye de eklemi�tim. El a��p dua ederek yapabilecekleri bir �eyi k���da yazmak ve ger�ekle�mesini beklemek yanl�� bir tutumdur. �una da dikkat ettim; yaz�lar� okunakl� ve d�zg�n de�ildi, belli ki e�itim d�zeyi d���k insanlard�. ��lerinde eminim e�itimli insanlar da vard�. E�itimli ya da de�il, Allah� �n verdi�i akl� kullanmay�, hayat�n� bir bez par�as�na, bir k���t par�as�na b�rakan bir insan nas�l olabilir ki? �� beklemek, istemek ve umut etmek olduktan sonra herkes bir yerde birle�ir. Yine de okumu� olanlar�n tepkileri daha farkl� olmas� gerekmez mi? Bilimin ve e�itimin i�inden gelen insanlar�n daha dikkatli olmas� gerekir. Bilimin ve e�itimin d���na ��kmak, gerekli donan�mlar� ald�ktan sonra hele ki ne kadar da yanl��. O zaman neden e�itimle u�ra��yoruz ki, fark olmayacaksa ben de buna �a��r�yorum ya. 

Daha sonra gezmeye devam ettik. Camiin arkas�nda kocaman bir mezarl�k vard�. �l�lere sayg� diyerek onlara da dua ettik. Merdivenlerden inerken bu g�rd�klerimiz hakk�nda konu�uyorduk. � Bilin�lenmemiz gerek � diye s�ylendik. ��te o s�rada, aksakall� diyece�imiz bir dede yan�m�za geldi ve anlatmaya ba�lad�;  

� Y�llar �nce gen� bir kad�n, tam �u a�ac�n alt�nda erkek �ocu�u olursa bu caminin imam�na �ocu�u din adam� yeti�tirmesi i�in adayaca��n� s�ylemi�. Bir erkek �ocu�u d�nyaya getirdi�inde �ocu�unu vermeye k�yamam�� ve ada��n� yerine getirmemi�. �ok zaman ge�memi� ki kad�n�n ba��na �e�itli s�k�nt�lar gelmi� ve en sonunda �ocu�unu kaybetmi�. Bunun �zerine kad�n �z�nt�nden �lm��.  

��imizi bir h�z�n kaplad�. Ne yapt���m�z� bilmiyoruz galiba toplum olarak. Allah� tan istememiz gerekti�ini ve adaklar�m�za dikkat etmemiz gerekti�inin fark�nda de�iliz. Bu konuda bilgisiz kald���m� hissettim.  

Ya�l� adam konu�urken beyaz sakallar�n� tutuyor, s�vazl�yor, yava� konu�uyordu. �st� ba�� d�k�nt�l�, y�rt�kt� buna kar��n olduk�a g�ler y�zl�, a�z� dual� idi. Oturdu�u yerden bastonuna dayan�yor sanki ge�mi� y�llardaki o meddah anlat�c�lar�na benziyordu. Ge�enlerde birisi gazetesini burada unutmu� bende ald�m okudum, adak �zerine bir yaz� vard�. Yaz�da diyordu ki:  

__ �yle adak adamak kolay bir �ey de�ildir. Ada��n bir tak�m �artlar� vard�r: ilk olarak adanan �ey ibadetten olmal�. Bu namaz k�lmak ya da oru� tutmak gibi. Farz, vacip olan bir ibadet olmamal� ama. Ki�i ilerde sahip olaca�� bir mal varl���n� adayabilir; �rne�in, miras almas� durumunda. Fakat ki�i var olan� adayabilir, yani olmayan mal varl���n� adayamaz. Ayr�ca dinin uygun g�rd��� bir �ey olmal�d�r, dinin yasaklad��� bir �ey adak olamaz. Hangi vakitte yap�lmas� gerekiyorsa o vakitte yerine getirilmesi gerekir, zaman�nda yerine getirilmeyen bir adaksa kaza edilmelidir. Adak, ibadet anlam� ta��d���ndan ve ibadetlerin de, sadece Allah i�in yap�lmas� gerekti�inden; Allah r�zas� d���nda ba�ka ama�larla veya t�rbe ve �l�ler i�in adakta bulunmak caiz de�ildir. Ayn� �ekilde t�rbelere mum yakmak, horoz kesmek, bez ba�lamak, �eker ve helva da��tmak gibi halk aras�nda g�r�len adetlerin, din� bir dayana�� yoktur � 

Birden sessizle�tik. Son c�mle�yi duyunca ister istemez k�t� olduk. Yapt���m�z hareketin anlams�z oldu�unu bilmiyorduk. Ele�tirdi�imiz insanlar gibi davranm��t�k. �zg�nd�k. Ya�l� adam y�z�m�zdeki h�zn� g�rm�� bizi rahatlatmaya �al���yordu. 

� Yine siz iyisiniz, daha bilin�lisiniz! Fakat di�er insanlara bir bakarsan�z durumlar� pek i� a��c� de�il. Dileklerinin kabul olmas� i�in minare duvarlar�na okunmu� k���t par�alar� s�k��t�ranlar, kap�lara at nallar� �akanlar var. Bunlar bat�l inan� olmas�na kar��n insanlar bunlar� y�llardan beri bir ibadet olarak alg�lam��lard�r. Siz de ayn� �ekilde bunu dini bir ibadet sand�n�z. 

Ona hak vermekten ba�ka �aremiz yoktu.  

Ya�l� adam, cebinden mendilini ��kart�p anl�n� sildi ve tekrar katlay�p mendili cebine koydu. Cami �ok kalabal�kt�, her yerden insanlar ��k�yordu. Bug�n adaklar�n� yerine getirmeleri gereken bir g�nd�, t�pk� bizim �eker da��tmam�z gibi. 

Ya�l� adam, y�z�ndeki parlayan nurla anlatmaya devam ediyordu; biz de dinlemeye: 

__ � Y�llar evvel,1935� te Kayseri P�narba�� t�rbesinde geli�en bir olay duymu�tum. As�rlard�r orada durmakta olan ve mumyalanm�� olan Melikgazi ve beraberindeki �� Sel�uklu y�neticisinin ba��na gelenler. Baz� kendini bilmez, cahil insanlar dedikodu ve s�ylentilerle bu mumyalar�n �e�itli hastal�klara, rahats�zl�klara iyi gelece�ini haberini ortal��a yaym��. Bunun �zerine de insanlar ak�n ak�n gelmi�ler. K�yl�ler mumyalardan ald�klar� par�alar� al�p, kaynat�p, i�mi�ler. Hatta bu arada Melikgazi'nin bir eli kopart�lm��. Daha sonra yine k�yl�lerden bir ka�� da orada mum yakmaya kalk�nca yang�n ��km�� ve mumyalar k�smen yanm��. Bunun �zerine ilgililer mumyalar� g�mm��. Gerek�e haz�r: "�slamiyet d�neminde mumya yoktu. Bunlar�n hepsi uydurma. B�ylece bir tarih, topra��n alt�na girivermi�. Ba�naz ve hurafe ki�iler y�z�nden nice tarih ve icatlar yok olup gitti. Kendi kendini yok eden bir milletiz. Ne ac�, ne dokunakl� bir durum ger�ekten� 

G�zlerinden ya�lar akmaya ba�lad�. Belli ki, bu millet i�in yapt�klar�n�, yap�lanlar� d���n�yor. Sava�� g�rm��, a�l��� g�rm��, eski bir tarih duruyordu kar��m�zda.  Kalbinin bir taraf� ac�yordu, o bu �lke, bu millet i�in �l�m� g�ze alm��t�. Koca bir Cumhuriyetin kademelerini g�rm��t�, �imdi kar��s�na dikilen cahillikle sava�makta zorlan�yordu.  

Ne yapaca��m�z� ne s�yleyece�imizi bilememi�tik. Ya�l� adam a�l�yor, biz susuyorduk. O susuyor, biz i�imizi kanat�yorduk. Uzun s�ren sessizlikten sonra arkam�z� d�nd���m�zde ya�l� adam ortadan kaybolmu�tu. Onu her yerde arad�k ama ondan en ufak bir ize rastlamad�k. Sanki ge�mi�in i�inden gelen bir hayalet gibiydi. A�z�m�z� b��ak a�madan, sessizlik oyunu oynarcas�na ��kt�k yoku�u. Camiden uzakla��rken, y�re�imizde bir eziklik oluyordu. A�lamamak i�in, birbirimizin surat�na hi� ama hi� bakmad�k.  

O g�n bug�nd�r adak konusu benim i�in hassas bir konu oldu. ��in ilginci; ya�l� dedenin bir gazetede okudu�unu s�yledi�i yaz�y� ellerimde tutuyor olmamd�. Bu ya�l� dede kimdi? Gelecekte ��kacak olan bir yaz�y� nerden biliyordu? Acaba o mumyalardan birinin ruhu muydu? Belki de en �ok dalg�nl���m bundand�.

" Edebiyat At�lyesi Pazartesi �al��malar� " ndan: 104. haftan�n 18.09.2006 / 24.09.2006  konusu: �K�NC� YIL �EREF�NE KONU SERBEST

: Emel BAYKARA, �stanbul, 28.A�ustos.2006, Pazartesi                                                              Di�er Bir �yk� i�in  

               

Bir Onceki Yap�t Teknik Aksakl�k Bildiriniz Edebiyat At�lyesi Girisi T�rkce veya Di�er Bir Dil Yan�lg�s�n� Bildiriniz S�zl�k Telif Haklar� Kanunu �mla K�lavuzu  Bu yazar�m�z/Bu yap�t hakk�nda  Radyolu Dakikalar ODA AKDEN�Z ODA EGE ODA MARMARA Enstit� Girisi Bir Sonraki Yap�t